Gdyby udało się nam zapamiętywać więcej niż 7-9 porcji informacji, to być może zyskałaby na tym również inteligencja płynna (Gerd Altmann / Pixabay)
W świecie, w którym mamy tak duży natłok informacji i potrzebne jest podejmowanie wielu, często skomplikowanych decyzji, kto nie chciałby podwyższyć swojego ilorazu inteligencji, choćby o parę punktów? Przez długi czas w środowiskach naukowych panował dogmat o niezmienności tzw. płynnej inteligencji, którą uznaje się za inteligencją wrodzoną i niewyuczoną, mierzoną w testach IQ.
W 2008 roku w czasopiśmie naukowym PNAS Susanne M. Jaeggi, Martin Buschkuehl opublikowali wyniki badań wskazujące na związek pomiędzy wykonywaniem ćwiczenia na pamięć roboczą Dual N-Back i poprawianiem się inteligencji płynnej.
Pamięć robocza, czyli umiejętność zapamiętywania niewielkich ilości informacji na krótki czas, jest jednym ze składników inteligencji płynnej. Zazwyczaj możemy zapamiętać 7 plus minus 2 porcje informacji. To jest nasze „wąskie gardło” przy przetwarzaniu informacji. Gdyby udało się zwiększyć tę przepustowość, to niewykluczone, że zyskałaby na tym również inteligencja płynna. Taki właśnie efekt zaobserwowano w tym badaniu, a czynnikiem sprawczym było systematyczne granie w Dual N-Back przez uczestników badania.
Czym jest Dual N-Back?
Obszar gry Dual N-Back obejmuje kwadrat podzielony na 9 mniejszych kwadratów – jak w grze kółko i krzyżyk. Podczas gry pokazywany jest jeden mały kwadrat w jednym z 9 pól. Gracz musi w danej chwili odpowiedzieć, czy ten kwadrat był na tej pozycji jeden krok, dwa, n kroków wstecz, czy nie. Wraz z każdym kwadratem jest wypowiadana także litera i tak samo trzeba odpowiedzieć, czy n kroków wstecz ta litera została już wypowiedziana.
Czy proste ćwiczenie kognitywne Dual N-Back może przyczynić się do poprawy inteligencji płynnej? (Pete Linforth / Pixabay)
Czy tak prosta gra faktycznie może zwiększyć inteligencję? Od 2008 roku zostało przeprowadzonych wiele badań na temat gry Dual N-Back i jej wpływu na inteligencję. Zdania są podzielone – dwa badania przeprowadzone w 2012 roku nie potwierdziły efektu gry w Dual N-Back na płynną inteligencję. W 2014 roku pojawiło się badanie podsumowujące 20 różnych badań, pokazujące, że trening n-back daje małą, choć wyraźną poprawę inteligencji płynnej na poziomie 3-4 punktów IQ. Jednak ta metaanaliza była obiektem krytyki z uwagi na wykazanie niewielkich efektów samego treningu.
Graj i przekraczaj swoje bariery
Czy mimo niejasnego werdyktu środowiska naukowego warto spróbować treningu Dual N-Back? Według badań z 2009 roku, opublikowanych w czasopiśmie „Science”, które nie zostały podważone – wykonywanie ćwiczeń n-back przez 5 tygodni zwiększyło gęstość receptorów dopaminy, czyli tzw. hormonu szczęścia. Czyli nawet jeśli nie zwiększy nam się inteligencja, to przynajmniej będziemy radośni.
Osobiste doświadczenia graczy n-back pokazują liczne korzyści grania w n-back, takie jak: lepszą umiejętność konwersacji, większą fluencję słowną (płynność, szybkość przypominania sobie słów – przyp. redakcji), szybsze czytanie ze zwiększonym zrozumieniem, lepszą koncentrację, łatwiejsze przypominanie sobie snów oraz poprawę na polu gry na pianinie.
Aby efekty były jak najlepsze, gracze n-back sugerują, by wykonywać ćwiczenie przynajmniej 20 min dziennie, choć 30-40 min pięć razy w tygodniu daje lepsze rezultaty. Nie powinno się stosować subwokalizacji (wymawiania w myślach spostrzeganych słów – przyp. redakcji). A jeśli stanęło się na danym poziomie, to nie należy się przejmować, tylko ćwiczyć dalej i nie zapominać, by pokonywać własne ograniczenia. Nie pozostawać na poziomie, w którym jesteśmy dobrzy, gdyż wyjście poza strefę komfortu jest jedynym sposobem na rozwój.
Źródła: PNAS, Science, brainscale.net.
