Chiński lodołamacz Xuelong, który odbył podróż do Arktyki, zacumowany w Xiamen, prowincja Fujian, 27.06.2010 r. Arktyka jest regionem, na który Chiny bardzo liczą ze względu na jego zasoby naturalne (STR/AFP via Getty Images)
Komentarz
Tydzień po inwazji Rosji na Ukrainę siedem państw – Kanada, Stany Zjednoczone, Norwegia, Islandia, Szwecja, Dania i Finlandia – ogłosiło, że do odwołania wycofują się z Rady Arktycznej. Obecnie jedynym pozostałym członkiem jest Rosja.
W sytuacji gdy Stany Zjednoczone i Kanada odwróciły się od Rady Arktycznej, Komunistyczna Partia Chin (KPCh) dostrzegła w tym szansę dla siebie. Xi Jinping i jego współpracownicy wydają się być niezmiernie zainteresowani eksploracją regionu arktycznego. Pytanie jednak brzmi: dlaczego?
O komentarz w tej sprawie poprosiłem Brigta Dale’a, dyrektora ds. badań w Grupie Badawczej ds. Środowiska i Społeczeństwa w Nordland Research Institute.
Dlaczego – zapytałem – Pekin jest tak zainteresowany tym, w dużej mierze niegościnnym, regionem?
Po pierwsze, powiedział Dale, Arktyka ma zasoby, które „są gotowe do wzięcia”. Przypomina to ideę kolonializmu, która dla wielu mieszkańców Arktyki nie jest częścią historii, lecz przejawia się każdego dnia.
W sferze geopolityki dyskusje regularnie obracają się wokół pomysłu, „jak można eksploatować zasoby Arktyki z korzyścią dla innych ludzi z innych regionów świata – jednocześnie podtrzymując przekonanie, że Arktyka ‘znajduje się pod dobrą opieką’” – powiedział Dale.
Zdaniem naukowca „wykorzystywanie zasobów naturalnych i eksport towarów zawsze były częścią tutejszego sposobu życia – czego przykładem może być handel futrami, rybami i produktami pochodzącymi z polowań na ssaki morskie, który trwa od stuleci, a może nawet tysiącleci”.
Tak więc wydobywanie „zasobów z Arktyki nie jest niczym nowym”. Obecnie jednak „widzimy zwiększone zainteresowanie przede wszystkim węglowodorami, ale także minerałami (zwiększone zainteresowanie ze względu na potrzeby wynikające z rozwoju zielonych technologii) zarówno ze strony państw arktycznych, jak i innych państw, które w taki czy inny sposób określają się jako ‘zainteresowane Arktyką’, a proces ten w równym stopniu odstrasza i zachęca społeczności lokalne i mieszkańców Arktyki” – dodał Dale.
U bliskiego sojuszniku Chin, w Rosji „nadal kładzie się nacisk na ropę i gaz oraz minerały jako podstawę gospodarki i jak mniemam, te ostatnie (dostęp do minerałów) są dla Chińczyków równie ważne jak ropa i gaz”.
Ponadto według Dale’a „północny szlak morski od Morza Barentsa do Cieśniny Beringa ma ogromne znaczenie dla Chińczyków”, ponieważ oferuje dostęp do nowych „łowisk”.
Krajowe zasoby rybne w Chinach są zagrożone wyczerpaniem. Jako symbol obfitości w chińskiej kulturze, ryby są tam kluczowym składnikiem wielu najpopularniejszych potraw. Region Arktyki daje Pekinowi możliwość zażegnania kryzysu związanego z zasobami rybnymi.
Ponadto Dale zauważył, że region ten obfituje w minerały ziem rzadkich. Jak pisał już wcześniej Mark Rowe, metale ziem rzadkich, takie jak neodym, prazeodym, terb i dysproz, „są kluczowe dla światowej rewolucji w dziedzinie pojazdów elektrycznych i energii odnawialnej, stanowiąc podstawę m.in. technologii produkcji akumulatorów i turbin wiatrowych”.
Chiny przewodzą zarówno rewolucji w dziedzinie pojazdów elektrycznych, jak i energii odnawialnej. Aby utrzymać swoją pozycję, potrzebują jednak łatwego dostępu do cennych minerałów. Taki dostęp oferuje Arktyka.
Jakie są potencjalne geopolityczne implikacje arktycznych ambicji Chin?
To właśnie pytanie zadałem Indrze Øverlandowi, głównemu badaczowi w Norwegian Institute of International Affairs (pol. Norweskim Instytucie Spraw Międzynarodowych).
„Rosja naprawdę chciałaby, aby Chińczycy pomogli jej w realizacji projektów dotyczących ciekłego gazu ziemnego (LNG) na Półwyspie Jamalskim” – powiedział Øverland.
Jego zdaniem taka pomoc „zmniejszyłaby zależność Rosji od europejskiego rynku gazu ziemnego”. Jednak jak dodał, obecnie „Chińczycy nie dysponują niezbędną do tego technologią”.
Ponadto stwierdził, że „jeśli do tej pory Rosjanie nie mogli łatwo zdobyć jej sami, to Chińczycy również nie są w stanie w pośpiechu skopiować jej od firm zachodnich i japońskich”. Niemniej „możliwe, że Chińczycy i Rosjanie zrobią wszystko, aby podjąć próbę współpracy na Półwyspie Jamalskim”.
Jeśli chodzi o możliwości współpracy Rosji i Chin w regionie Arktyki, to bardzo wiele zależy od tego, co stanie się na Ukrainie. Øverland powiedział mi, że „rosyjska inwazja na Ukrainę ma dla Chin zarówno plusy, jak i minusy”.
Ewentualne minusy są oczywiste; kontynuował: „Rosja może zostać pokonana, a jedność i determinacja państw zachodnich w obronie demokracji wzmocniona”.
Plusem natomiast jest to, że Chiny mogą uzyskać dostęp do rosyjskich zasobów naturalnych, w tym gazu ziemnego, ropy naftowej, węgla, metali i zboża, po bardzo korzystnych cenach, podczas gdy „popyt Zachodu na chińskie panele słoneczne i inne towary związane z czystą energią gwałtownie wzrośnie ze względu na zwiększone pragnienie zmniejszenia zależności od rosyjskich paliw kopalnych” – powiedział Øverland.
Jeśli Rosja zostanie pokonana na Ukrainie, wówczas Chiny mogą zrezygnować z ambicji arktycznych na czas nieokreślony. Jeśli jednak Rosja zwycięży, Chiny prawdopodobnie otrzymają klucze do Arktyki, dzięki czemu ich kontrahenci będą mogli bezkarnie łowić ryby i wydobywać surowce.
Poglądy wyrażone w tym artykule są opiniami autora i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy „The Epoch Times”.
John Mac Ghlionn jest badaczem i eseistą. Jego prace były publikowane m.in. w „New York Post”, „The Sydney Morning Herald”, „Newsweek”, „National Review” i „The Spectator US”. Zajmuje się psychologią i stosunkami społecznymi, a także żywo interesuje się dysfunkcjami społecznymi i manipulacją medialną.
@ghlionn
Tekst oryginalny ukazał się w anglojęzycznej edycji „The Epoch Times” dnia 2022-04-17, link do artykułu: https://www.theepochtimes.com/china-plans-to-raid-the-arctic_4393485.html
