Były premier Chin Li Peng, znany jako „rzeźnik Pekinu”, zmarł w wieku 90 lat

Li Peng, były premier Chin, znany jako „rzeźnik Pekinu” ze względu na jego rolę w zarządzeniu brutalnego stłumienia protestu studentów na placu Tiananmen w 1989 roku, zmarł w wieku 90 lat.

Li został skrytykowany także przez chińskich internautów za rolę, jaką odegrał, stojąc na czele projektu Zapory Trzech Przełomów (ang. Three Gorges Dam). Projekt zmusił do przesiedlenia ponad 1,2 mln ludzi, ponieważ 129 pobliskich miast zostało zalanych.

Zgodnie z oficjalnymi nekrologami opublikowanymi przez chińskie państwowe media Xinhua 23 lipca, Li zmarł na niesprecyzowaną chorobę 22 lipca w Pekinie.

Nekrologi wychwalają Li jako dozgonnego wojownika partii, stosując podobne zwroty do tych, które Pekin stosował w odniesieniu do innych zmarłych wyższych funkcjonariuszy Komunistycznej Partii Chin (KPCh), takich jak Qiao Xi i Wan Li.

Kluczowymi punktami w nekrologach Li były nawiązania do protestów na placu Tiananmen – powiedział Tang Jingyuan, amerykański komentator do spraw Chin, w wywiadzie dla „The Epoch Times” z 23 lipca. Li był głęboko zaangażowany w decyzję o rozpoczęciu krwawej pacyfikacji protestujących.

„Nekrologi nazywają protest ‘kontrrewolucyjnymi zamieszkami’, co oznacza, że chińskie władze nie zadośćuczynią krzywdom ani nie zmienią stanowiska wobec protestów” – powiedział Tang.

Nekrologi zawierały też zawoalowaną groźbę kierowaną do Hongkongu, gdzie w ostatnich miesiącach miliony osób demonstrowały przeciwko projektowi zmian w prawie o ekstradycji (nowelizacja umożliwiałaby ekstradycję m.in. do Chin kontynentalnych – przyp. redakcji), które mieszkańcy postrzegają jako rozszerzanie wpływów chińskiego reżimu w mieście, osłabiające jego autonomię i rządy prawa – powiedział Tang.

„W nekrologach powiedziano: ‘Li podjął zdecydowane działania w celu powstrzymania niepokoju’, jest to sygnałem ostrzegawczym dla Hongkończyków, który oznacza, że władze Pekinu mogą użyć metody podobnej do tej zastosowanej podczas masakry na placu Tiananmen w 1989 roku, aby stłumić protestujących w Hongkongu” – powiedział Tang.

Masakra na placu Tiananmen

„Li Peng jest wykonawcą i katem masakry z 4 czerwca. Bez względu na to, czy jest żywy, czy martwy, pozostanie przybity do filaru wstydu historii” – napisał 23 lipca w poście na Facebooku Wang Dan, studencki lider prodemokratycznych protestów z 1989 roku, który obecnie mieszka na Tajwanie.

„Li Peng był rzeźnikiem masakry z 4 czerwca i tak powinien być zapamiętany przez świat i historię. Miejmy nadzieję, że pewnego dnia [przeczytamy o tym] także w podręcznikach w Chinach” – BBC cytuje innego lidera studenckiego z 1989 roku Wu’era Kaixi. On także wyemigrował na Tajwan.

Studenci zaczęli gromadzić się na placu Tiananmen w kwietniu 1989 roku po śmierci byłego przywódcy partii Hu Yaobanga, który przeprowadził szereg reform ekonomicznych i politycznych w latach 80., ale został zmuszony do rezygnacji w 1987 roku, gdy inni wysocy funkcjonariusze partii nie zgadzali się z jego polityką.

Studenci, którzy pragnęli szerszych reform rządowych i demokracji, mieli poparcie nauczycieli, robotników i innych grup społecznych. Niektórzy rozpoczęli strajk głodowy, starając się nawiązać dialog z przywódcami KPCh.

W nocy 3 czerwca 1989 roku (z 3 na 4 czerwca – przyp. redakcji) kierownictwo partii wysłało czołgi do miasta. Li jako premier partii był naczelnym dowódcą. Jednak historycy wskazali, że Jiang Zemin, który po masakrze został awansowany na przywódcę KPCh, odegrał główną rolę w podjęciu decyzji w sprawie pacyfikacji studentów.

Oddziały otworzyły ogień do studentów, zabijając i raniąc tysiące z nich.

Zapora Trzech Przełomów

W ostatnich tygodniach deformacje Zapory Trzech Przełomów, która rozciąga się na rzece Jangcy w południowo-zachodnich Chinach, były szeroko dyskutowanym tematem w chińskim internecie.

Budowa zapory typu grawitacyjnego dla elektrowni wodnej rozpoczęła się w 1994 i została zakończona w 2009 roku. Li był głównym koordynatorem projektu i nakazał jej zbudowanie nawet wtedy, gdy eksperci, tacy jak chiński hydrolog Huang Wanli, wyrazili obawy, że budowa tamy doprowadzi do zniszczenia środowiska.

Od zakończenia budowy nieustannie pojawiają się wzdłuż zapory osuwiska, muł i śmieci gromadzą się w rzece, a mieszkańcy zgłaszają częste trzęsienia ziemi w regionie.

Li został ostro skrytykowany z powodu projektu, lecz powiedział, że tak naprawdę to Jiang był faktycznym decydentem.

„Po 1989 roku wszystkie główne decyzje dotyczące projektu Zapory Trzech Przełomów były opracowywane przez Jianga” – napisał Li w swojej biografii „Diary of Three Gorges Dam” (pol. „Dziennik Zapory Trzech Przełomów”), opublikowanej w 2003 roku.

Tekst oryginalny ukazał się w anglojęzycznej edycji „The Epoch Times” dnia 2019-07-23, link do artykułu: https://www.theepochtimes.com/former-chinese-premier-li-peng-known-as-butcher-of-beijing-dead-at-90_3013732.html