Prace budowlano-archeologiczne we wnętrzu romańskiej rotundy w podziemiach bazyliki archikatedralnej w Przemyślu. Ich celem jest odsłonięcie wnętrza zabytkowej budowli dla turystów, 22.05.2018 r. (Darek Delmanowicz / PAP)
Odsłonięcie zachowanej części średniowiecznej rotundy przy bazylice archikatedralnej w Przemyślu i jej odtworzenie to główny cel prowadzonych obecnie prac budowlano-konserwatorskich. Inwestycja jest współfinansowana w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020.
Jak powiedziała PAP Beata Kot, podkarpacki wojewódzki konserwator zabytków, obecnie trwa oczyszczanie wnętrza rotundy z ziemi i gruzów. – Udało nam się wejść do wnętrza rotundy, skąd wybierana jest ziemia. Chodzi o to, by odsłonić jak najwięcej z zachowanej części budowli i udostępnić ją turystom, pokazać, jak wyglądała. Chcemy też jak najwierniej odtworzyć jej oryginalny wygląd – wyjaśniła Beata Kot.
Gotyckie prezbiterium zostało wzniesione na jeszcze starszej świątyni, z której zachowała się właśnie rotunda, Przemyśl, 22.05.2018 r. (Darek Delmanowicz / PAP)
Prowadzone prace mają m.in. odsłonić dotychczas niewidoczne części budowli, tak aby można było wyeksponować cały obrys zewnętrznych ścian.
Ponadto prowadzone prace mogą pomóc również potwierdzić lub zmienić datowanie rotundy. Według dotychczasowych ustaleń pochodzi ona z XII w. i jest jedną z najstarszych zachowanych budowli Przemyśla. Konserwator zapewniła, że wszelkie prace prowadzone przy rotundzie i wewnątrz niej są pod ścisłym nadzorem archeologicznym.
Prace we wnętrzu romańskiej rotundy w podziemiach bazyliki są prowadzone pod nadzorem archeologicznym, Przemyśl, 22.05.2018 r. (Darek Delmanowicz / PAP)
Po oczyszczeniu rotundy z ziemi i gruzu zostaną jeszcze przeprowadzone m.in. prace remontowo-konserwatorskie odkrytych elementów, zabezpieczenie ich przed wilgocią, wykonanie instalacji grzewczej, wentylacyjnej i elektrycznej.
Przewidywany czas zakończenia prac to jesień tego roku. Na później zaplanowane jest również multimedialne odtworzenie rotundy, co pozwoli pokazać, jak budowla wyglądała w średniowieczu.
Bazylika archikatedralna w Przemyślu, w której trwają prace przy uwidocznieniu i odtworzeniu XII-wiecznej rotundy (Darek Delmanowicz / PAP)
Na części średniowiecznej rotundy zbudowano gotyckie prezbiterium, które jest zespolone z bazyliką archikatedralną o wystroju barokowym. Z XV-wiecznej gotyckiej katedry pochodzą stare mury z przyporami oraz małymi basztami obronnymi (skarbiec). Jak wykazały badania archeologiczne przeprowadzone w 1961 roku, gotyckie prezbiterium zostało wzniesione na jeszcze starszej świątyni, z której zachowała się właśnie rotunda. Jej średnica wynosi kilkanaście metrów. Ma kształt romańskiej rotundy z jedną absydą. Jest zbudowana z kamiennych ciosów.
Źródło: PAP.
