Parlament Wielkiej Brytanii w Londynie, 31.12.2020 r. (Niklas Halle’n/AFP via Getty Images)
22 kwietnia brytyjski parlament jednogłośnie przyjął niewiążący wniosek, w którym stwierdził, że ujgurscy muzułmanie oraz inne mniejszości etniczne i religijne w chińskim regionie Xinjiang padają ofiarą zbrodni przeciwko ludzkości i ludobójstwa i wezwał rząd Wielkiej Brytanii do zastosowania prawa międzynarodowego, by położyć temu kres.
Parlament Wielkiej Brytanii jest wobec tego trzecim organem ustawodawczym na świecie – po Kanadzie i Holandii – który przyjął rezolucję uznającą traktowanie ujgurskich muzułmanów w Xinjiangu za „ludobójstwo”.
Również rząd Stanów Zjednoczonych ogłosił w styczniu, że chiński reżim dopuścił się „ludobójstwa” i „zbrodni przeciwko ludzkości” na ujgurskich muzułmanach w Xinjiangu, a Izba Reprezentantów 15 kwietnia przedstawiła ponadpartyjną rezolucję potępiającą ludobójstwo, którego Komunistyczna Partia Chin dopuszcza się na Ujgurach i innych mniejszościach etnicznych.
Parlamentarzyści przedstawili dowody, w tym zeznania, dotyczące obozów zatrzymań, masowej inwigilacji, gwałtów, przymusowej sterylizacji i pobierania narządów i jak powiedzieli, „nadszedł czas”, aby Wielka Brytania podjęła działania.
We wniosku wezwano rząd Wielkiej Brytanii do „podjęcia działań w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa oraz wszelkich odpowiednich instrumentów prawa międzynarodowego, aby położyć jej kres”.
Sekretarz stanu ds. Azji Nigel Adams powiedział, że istnieją wiarygodne dowody na to, że powszechną praktyką w Chinach jest przymusowa praca Ujgurów, obozy internowania i systematyczne przypadki łamania praw człowieka, ale tradycyjnie brytyjski rząd uznawał, że ustalenie, czy dochodzi do ludobójstwa, leży w gestii „kompetentnych sądów krajowych i międzynarodowych”.
Rezolucję przyjętą przez parlament przyjął z aplauzem przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Senatu Stanów Zjednoczonych (ang. United States Senate Committee on Foreign Relations) Bob Menendez, który podkreślił, że kraje demokratyczne muszą pociągnąć Chiny do odpowiedzialności za łamanie praw człowieka.
Minister spraw zagranicznych w brytyjskim opozycyjnym gabinecie cieni Stephen Kinnock oznajmił, że władze muszą w związku z prześladowaniem Ujgurów zakończyć formalne rozmowy gospodarcze z Pekinem i zabiegać, by Zgromadzenie Ogólne ONZ zwróciło się do trybunałów międzynarodowych o opinię w kwestii ludobójstwa, do którego może dochodzić w Chinach.
Garnett Genuis, członek Międzyparlamentarnej Koalicji ds. Chin (ang. Inter-Parliamentary Alliance on China, IPAC) z Kanady, nazwał ten wniosek kamieniem milowym.
„Dzisiejsze głosowanie to kolejny kamień milowy na długiej drodze ujgurskiej ludności ku sprawiedliwości. Jeden po drugim demokratyczne parlamenty na całym świecie zaczynają uznawać, że cierpienie Ujgurów jest niczym innym jak ludobójstwem” – napisał Genuis na Twitterze IPAC.
Benedict Rogers, współzałożyciel Komisji Praw Człowieka brytyjskiej Partii Konserwatywnej, nazwał to „prawdziwie historycznym dniem”.
Oenzetowscy eksperci zwracali w ostatnich latach uwagę na wiarygodne doniesienia o tym, że nawet ponad milion Ujgurów i innych muzułmanów zatrzymanych jest w pozaprawnych obozach internowania.
W raportach międzynarodowych badaczy pojawiały się oskarżenia o przymusowe sterylizacje i aborcje dokonywane na muzułmankach, a także o zmuszanie Ujgurów zatrzymanych w „obozach reedukacji” do ciężkiej pracy w fabrykach i na polach bawełny, która jest jednym z głównych towarów eksportowych Xinjiangu.
W artykule wykorzystano relacje Lily Zhou i Polskiej Agencji Prasowej.
