Policja nakłada na protestujących kary pieniężne za łamanie zasad dystansowania społecznego, Hongkong, 22.05.2020 r. (ANTHONY WALLACE/AFP via Getty Images)
Pekin postawił sprawę jasno, dąży do ominięcia hongkońskiego prawodawstwa, aby wprowadzić w mieście nowe drakońskie prawo o „bezpieczeństwie narodowym”, które krytycy określili jako niszczenie podstawowych wolności Hongkongu.
22 maja Wang Chen, wiceprzewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (OZPL), które pełni rolę marionetkową i zatwierdza decyzje kierownictwa Komunistycznej Partii Chin (KPCh), powiedział, że prawo dotyczące bezpieczeństwa narodowego jest potrzebne, ponieważ Hongkong stoi w obliczu stale rosnącego „zagrożenia bezpieczeństwa narodowego” i model „jednego kraju, dwóch systemów” w odniesieniu do Hongkongu bywał „poważnie podważany”. Na przestrzeni lat stało się również jasne, że ustawa o bezpieczeństwie narodowym, taka jak Artykuł 23, nie zostanie uchwalona przez władze ustawodawcze Hongkongu.
Artykuł 23, projekt ustawy przeciw buntom, został po raz pierwszy zaproponowany w radzie ustawodawczej w Hongkongu w 2003 roku. Musiał jednak zostać wycofany po tym, jak pół miliona Hongkończyków wyszło na ulice w proteście, z myślą, że takie prawo zagrozi autonomii Hongkongu oraz odbierze mieszkańcom podstawowe wolności, jak prawo do zgromadzeń, przekonań i wypowiedzi, skoro władze centralne w Pekinie postrzegają je jako zagrożenie.
Od tego czasu wielokrotnie pojawiały się żądania propekińskich prawodawców w Hongkongu, by przywrócić projekt ustawy, szczególnie po tym, jak w czerwcu ubiegłego roku, wraz z projektem ustawy ekstradycyjnej administracji Carrie Lam, nasiliły się nastroje skierowane przeciwko KPCh. Ten projekt ustawy również został wycofany, gdy miliony mieszkańców Hongkongu zaprotestowały przeciwko rosnącym wpływom politycznym Pekinu na sprawy miasta.
Ujawniono także projekt KPCh dotyczący ustanowienia systemu prawnego odpowiadającego władzom i mechanizmu egzekwowania „w celu ochrony bezpieczeństwa narodowego w Specjalnym Regionie Administracyjnym Hongkong”.
W projekcie stwierdzono, że Stały Komitet OZPL będzie uprawniony do opracowywania powiązanych przepisów w celu zapobiegania wszelkim działaniom związanym z secesją, obaleniem władzy państwowej, terroryzmem i zagranicznymi ingerencjami przeciwko władzom ChRL.
Pekin wielokrotnie oskarżał rządy zachodnie o „podsycanie” protestów w Hongkongu i „ingerowanie w wewnętrzne sprawy”, powołując się na zasadę „jeden kraj, dwa sytemy”.
ChRL jest znana z oskarżania dysydentów o „obalenie władzy państwowej” w celu uciszania ich na kontynencie i w Makau, które przyjęło sporne przepisy Artykułu 23 w 2009 roku.
W projekcie wezwano również Pekin do ustanowienia nowej instytucji w Hongkongu, aby „zapewnić bezpieczeństwo narodowe”.
Działacz na rzecz demokracji i przywódca partii Demosistō Joshua Wong (po lewej) rozdaje ulotki przeciwko projektowanemu chińskiemu prawu o bezpieczeństwie narodowym, Hongkong, 22.05.2020 r. (JEROME FAVRE/PAP/EPA)
Ustawa o bezpieczeństwie narodowym zostałaby dodana do załącznika III do Prawa podstawowego, czyli minikonstytucji Hongkongu, co oznacza, że zostałaby wprowadzona bez przechodzenia procesu legislacyjnego w Radzie Legislacyjnej Hongkongu.
Artykuł 18 Prawa podstawowego stanowi, że „w Specjalnym Regionie Administracyjnym Hongkong nie stosuje się przepisów krajowych, z wyjątkiem wymienionych w załączniku III do niniejszej ustawy”.
Proponowane przepisy znalazły się w planie obrad rozpoczętej w piątek sesji OPZL, a głosowanie nad ich przyjęciem spodziewane jest 28 maja.
Stany Zjednoczone potępiły projekt ustawy
Sekretarz stanu USA Mike Pompeo potępił w piątek chińskie plany przyjęcia ustawy o bezpieczeństwie narodowym w Hongkongu. Zatwierdzenie proponowanego prawa zwiastowałoby koniec autonomii zagwarantowanej temu terytorium przez Pekin w 1984 roku – podkreślił.
„Stany Zjednoczone potępiają propozycję Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych, aby jednostronnie i arbitralnie narzucić Hongkongowi prawo o bezpieczeństwie narodowym” – napisał w piątkowym oświadczeniu szef amerykańskiej dyplomacji.
Jak dodał, pominięcie hongkońskich procesów prawodawczych oraz woli mieszkańców Hongkongu będzie „podzwonnym dla wysokiego poziomu autonomii, jaką Pekin obiecał Hongkongowi w ramach Wspólnej deklaracji chińsko-brytyjskiej” – podpisanego w 1984 roku dokumentu wyznaczającego status terytorium po przekazaniu go ChRL w roku 1997.
Szefowa administracji Hongkongu Carrie Lam (po prawej) i szef administracji Makau Ho Iat Seng (pośrodku) biorą udział w sesji otwierającej Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych (OZPL) w Wielkiej Hali Ludowej w Pekinie, 22.05.2020 r. (LEO RAMIREZ/AFP via Getty Images)
Pompeo zwrócił się do Pekinu o ponowne rozpatrzenie – jak ocenił – „katastrofalnej propozycji” w sprawie ustawy o bezpieczeństwie narodowym. Zapowiedział, że jakiekolwiek naruszenie autonomii i swobód Hongkongu, niezgodne z tekstem deklaracji, zmusi USA do rewizji postrzegania statusu Hongkongu oraz doktryny „jeden kraj, dwa systemy”.
„Wspieramy naród hongkoński” – zakończył Pompeo.
W czwartek prezydent Donald Trump oświadczył, że Stany Zjednoczone ostro zareagują, jeśli Chiny będą próbowały ograniczyć ruchy demokratyczne w Hongkongu w związku z planami wprowadzenia nowego ustawodawstwa dotyczącego bezpieczeństwa w tym cieszącym się autonomią regionie.
Trump skierował te słowa do dziennikarzy kilka godzin po tym, jak chiński urzędnik zapowiedział, że OZPL skorzysta ze swojej „władzy konstytucyjnej” w celu ustanowienia nowych ram prawnych, mających zapewnić bezpieczeństwo w Hongkongu.
Na podstawie: Frank Fang, Protests to Continue in Hong Kong After Details of CCP’s National Security Law Emerge, materiały PAP.
