Logo aplikacji TikTok, służącej do udostępniania wideo w mediach społecznościowych, wyświetlane na ekranie tabletu w Paryżu, 21.11.2019 r. (Lionel Bonaventure/AFP via Getty Images)
W poniedziałek 29 czerwca w Indiach poinformowano, że na terytorium państwa zostanie zablokowany dostęp do 59 aplikacji mobilnych, powiązanych z Chinami. Wśród nich jest m.in. TikTok, używany przeważnie do przesyłania krótkich materiałów wideo, oraz komunikator internetowy i portal społecznościowy o nazwie WeChat. Władze argumentują decyzję zarowno względami bezpieczeństwa narodowego, jak i ochroną prywatności użytkowników. W ocenie komentatorów to jak dotąd najdobitniejszy ruch w przestrzeni internetowej wobec Chin od momentu starcia na granicy chińsko-indyjskiej w Ladakh, gdzie w nocy z 15 na 16 czerwca zginęło 20 indyjskich żołnierzy, zaatakowanych przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą.
Odważny ruch
Dziennik „The Indian Express” przytoczył treść oświadczenia wydanego przez indyjskie Ministerstwo Technologii Informatycznych, które jako uzasadnienie blokady aplikacji wyprodukowanych przez Chiny podaje kradzież i wysyłanie danych użytkowników na serwery poza Indiami.
„Zbieranie i profilowanie tych danych przez elementy wrogie narodowemu bezpieczeństwu i obronności Indii, co uderza w suwerenność i integralność Indii, wymaga nadzwyczajnych środków zaradczych” – napisało ministerstwo.
„To jest prawdopodobnie pierwszy poważny krok, który uderza w chińskie interesy biznesowe w Indiach” – zauważa dziennik „The Indian Express” w komentarzu redakcyjnym.
W ubiegłym roku firma ByteDance, właściciel TikToka, mającego w Indiach ok. 120 mln użytkowników, zapowiedziała, że zamierza zainwestować w tym kraju w ciągu trzech lat kwotę 1 mld USD.
W opinii Sanchita Vir Gogia, szefa firmy badawczej Greyhound Research, z wprowadzeniem zakazu nie powinno być trudności. „Rząd musi tylko wysłać jasne instrukcje do operatorów sieci komórkowych, dostawców usług internetowych i sklepów z aplikacjami Google i Apple” – wyjaśnił.
Alternatywą dla TikToka może się stać indyjska aplikacja Chingari. W ciągu ostatnich 10 dni aplikacja zyskała 2 mln użytkowników, korzysta z niej obecnie 2,5 mln osób w Indiach.
Ustrzec się przed inwigilacją ze strony reżimu
Eksperci ds. Chin, a także politycy od lat alarmują, by nie korzystać z chińskich technologii, które gromadzą dane na temat użytkowników indywidualnych, pozyskują w sposób nielegalny informacje poufne, dane wrażliwe z różnych instytucji. Gdy takie informacje znajdą się w rękach reżimu komunistycznego, mogą zagrażać bezpieczeństwu krajów oraz ich mieszkańców.
Komunistyczna Partia Chin do zbierania danych wykorzystuje narzędzia, które z pozoru mogą wydawać się internautom zupełnie niegroźne, jak choćby platformy społecznościowe, komunikatory, programy do obróbki i „ulepszania” zdjęć lub aplikacje usprawniające pisanie maili. Chińskie władze wykorzystują je do inwigilacji i przechwytywania danych.
Pełną listę aplikacji, na które Indie nałożyły blokadę, opublikowała m.in. dziennikarka Jennifer Zeng, komentując, że z żadnej z nich nie korzysta.
Stany Zjednoczone uważają, że TikTok, aplikacja w całości oparta na sztucznej inteligencji opracowanej przez ByteDance z siedzibą w Pekinie, która może śledzić i poznawać osobiste preferencje użytkowników, jest „zagrożeniem dla bezpieczeństwa”.
Andrew Hastie z Australii Zachodniej, członek parlamentu, nazwał wspieraną przez Pekin aplikację TikTok „atrakcyjną bazą danych” dla chińskiego reżimu komunistycznego, służącą do gromadzenia danych na temat „nawyków, psychologii i osobistych preferencji” ponad miliona młodych Australijczyków.
Aplikacja cenzuruje też publikowane treści. Przykładem może być historia Zhou Jianminga, obecnie studiującego w Stanach Zjednoczonych, który po przyjęciu przez Hongkong ustawy o ochronie chińskiego hymnu w akcie sprzeciwu udostępnił nagranie, w satyryczny sposób ukazujące chińskich urzędników i niewłaściwe obchodzenie się z pandemią przez Komunistyczną Partię Chin. W niecałe 24 godz. konto Zhou zostało usunięte.
Na działającym wedle wytycznych KPCh TikToku użytkownik może nie znaleźć treści niezgodnych z polityką władz komunistycznych. We wrześniu 2019 roku „The Guardian” poinformował, że TikTok poinstruował swoich moderatorów, by cenzurowali filmy wideo, które wspominają tematy uważane przez chiński reżim za tabu. Należą do nich m.in. masakra na placu Tiananmen i Falun Gong, praktyka duchowa składająca się z pięciu ćwiczeń medytacyjnych, oparta na naukach moralnych skupionych wokół zasad Prawdy, Życzliwości i Cierpliwości, która od 1999 roku jest brutalnie prześladowana w Chinach. Informacje o moderacji zostały podane na podstawie ujawnionych dokumentów, zawierających szczegółowe wytyczne na ten temat. TikTok przekazał wówczas w oświadczeniu, że te zasady zostały zmienione w maju 2019 roku i nie są już używane.
Z kolei według najnowszego raportu Citizen Lab, przesyłając wiadomości przez należący do Tencenta WeChat, nie tylko podlegamy cenzurze, lecz także przyczyniamy się też do zaostrzenia systemu cenzury dla użytkowników w Chinach, ponieważ reżim w ten sposób dopracowuje algorytm wychwytujący treści zakazane dla Chińczyków.
Jak ostrzegają eksperci, każda chińska firma znajduje się pod kontrolą reżimu komunistycznego, a wszelkie dane, do których takie przedsiębiorstwa mają dostęp, są zatem do dyspozycji KPCh. Nie trzeba dużej wyobraźni, by domyślić się, czym to grozi.
A.I., w artykule wykorzystano materiały „The Epoch Times” i PAP.
———
