Z „Albumu portretów cesarza Yongzhenga w przebraniach” autorstwa anonimowych artystów dworskich, okres panowania Yongzhenga (1722-1735) (Wikimedia Commons)
Xi Jinping, przywódca chińskiego reżimu, przez ostatnie dwa lata znajdował się na pierwszych stronach gazet w związku ze swoją kampanią antykorupcyjną dyscyplinującą dziesiątki tysięcy chińskich urzędników, pośród których znalazło się wielu wysoko postawionych członków partii komunistycznej.
Nawet jednak wtedy, gdy partia raz za razem przyznaje się do winy poprzez zalanych łzami byłych urzędników, masowe aresztowania i bezwzględne tortury to zaledwie tymczasowe rozwiązania głębokich problemów kultury politycznej.
Metoda zaproponowana przez Yongzhenga z dynastii Qing (1644-1911) w latach 1722-1735 była bardziej wszechstronna i kompleksowa. Objęła całe społeczeństwo i wprowadzała dalekosiężne reformy, które oczyściły państwo na wszystkich poziomach.
Yongzheng, obejmując władzę, odziedziczył po poprzednim cesarzu Kangxi potężne imperium, któremu jednak doskwierały podziały i nadmierne przywileje. Szczególnie dotyczyły Mandżurów, którzy podbili Chiny, założyli dynastię Qing i stworzyli imperialną elitę.
Cesarz Kangxi był bardzo zdolnym przywódcą. W czasie swojego 60-letniego panowania wprowadził wiele skutecznych praw. Jednak arystokracja nie popierała jego wysiłków zmierzających do centralizacji władzy. Trzeba było ich dyscyplinować, by nie podzielili władzy między siebie i by nie wzniecali rebelii. Aby przekonać się, jak Yongzhengowi udało się z sukcesem kontynuować prace Kangxi, należy się przyjrzeć, jakie zasady filozofii stosował w prowadzeniu polityki.
Niewzruszona pilność
Książę Yongzheng ciężko pracował i dbał o swoje wykształcenie. Był zaangażowany w poprawę moralnego stanu imperium. Dogłębnie interesował się chińskimi tradycjami filozoficznymi i religijnymi, które stały się wyznacznikiem jego imperialnej polityki.
Dla Yongzhenga bycie człowiekiem zasad i wiary nie było tylko kwestią osobistego wyboru, ale również polityczną koniecznością. Yongzheng był jednym z 24 synów Kangxi i jego wstąpienie na tron wzbudziło kontrowersje pośród mandżurskiej arystokracji. Mimo że Chińczycy Han, którzy liczebnie znacznie przewyższali wszystkie inne grupy etniczne, także Mandżurów, byli nieufni wobec obcej dynastii, to jednak konfucjańskie nauczanie o rodzinie, etyce i rządzeniu było zbieżne z ich przekonaniami. Dodatkowo zainteresowanie Yongzhenga buddyzmem było spójne z chińską kulturą duchową.
„Portret cesarza Yongzhenga w szatach dworskich” autorstwa anonimowych artystów dworskich, okres panowania Yongzhenga (1723-1735) (Wikimedia Commons)
Dzięki podtrzymywaniu tych tradycyjnych systemów Yongzheng był w stanie niwelować różnice pomiędzy Mandżurami i Chińczykami Han. Podczas swojego 13-letniego panowania Yongzheng opublikował wiele długich komentarzy podkreślających wagę konfucjańskiego nauczania i moralności. Zostały one opisane w książce „Reorienting the Manchus” [pełny tytuł: „Reorienting the Manchus: A Study of Sinicization, 1583-1795” – przyp. redakcji], której autorem jest Pei Huang.
Prace Yongzhenga zostały zawarte w dziele „Rozwinięcie instrukcji Świętego Edyktu”, które stało się podstawowym materiałem do nauki dla urzędników i szlachty wszystkich nacji.
Porządkowanie chińskich finansów
Yongzheng mógłby podpisać się pod tymi słowami. By uzdrowić sytuację wśród urzędników i szlachty, uporządkował finanse, likwidując deficyt dzięki egzekwowaniu podatków i ustanowieniu terminów spłaty długów. Pod koniec jego panowania cesarskie zasoby srebra wynosiły aż 60 milionów taeli [tael jest tradycyjną chińską jednostką wagi srebra odpowiadającą 50 g – przyp. redakcji].
Yongzheng jest znany z oczyszczania kadry urzędniczej i karania skorumpowanych oficjeli, co przyczyniło się do poprawy życia przeciętnego Chińczyka. Jednak swoich braci, którzy nie byli zadowoleni, widząc go na tronie, potraktował w sposób mniej godny podziwu. Konfiskował ich majątki, zamykał w aresztach domowych lub skazywał na wygnanie.
Poprawa losu chłopów
Udoskonalone prawo podatkowe pomogło Yongzhengowi sprowadzić dobrobyt na całe społeczeństwo. Na wsi zmienił istniejący od wieków system, w którym wielkość podatków zależała od liczby ludzi w gospodarstwie. Opierając nowe stawki podatkowe na wartości posiadanej ziemi, złagodził życie najbiedniejszych chłopów bez ziemi i tych z niewielką ilością pól uprawnych.
Ponadto cesarz przeznaczał środki na odbudowę zubożałych obszarów wiejskich, zniszczonych przez rebelie w okresie poprzedniej dynastii.
Yongzheng jest znany z oczyszczania kadry urzędniczej i karania skorumpowanych oficjeli, co przyczyniło się do poprawy życia przeciętnego Chińczyka.
Cesarz zlikwidował kastę o najniższym statusie społecznym, podobną do indyjskich „nietykalnych”. Byli oni traktowani jak obywatele drugiej kategorii, określani jako „niegodni”. Teraz zostali podniesieni do tego samego statusu co inni poddani władcy. Choć w rzeczywistości zakończenie dyskryminacji trwało dłuższy czas, to prawodawstwo Yongzhenga dało „niegodnym” możliwość podejmowania pracy i uznanie w społeczeństwie, co było wcześniej nie do pomyślenia.
Wprowadzenie silnej i sprawiedliwej administracji
Szlachta mandżurska, do której należeli Yongzheng i jego ojciec Kangxi, cieszyła się wieloma przywilejami. W czasach Yongzhenga dynastia Qing istniała już około ośmiu dziesięcioleci i arystokracja stawała się coraz bardziej rozbudowana – spory Yongzhenga z jego wieloma braćmi o tron ukazały powagę narastającego kryzysu.
Nowy cesarz ustanowił silną administrację, co gwarantowało, że szlachta podlegała jednakowym zasadom. Dzięki temu imperium mogło być zarządzane efektywnie. Dzięki wzmocnieniu biurokracji system praworządności wspierali urzędnicy, którzy osiągnęli swoje stanowiska w systemie egzaminacyjnym, a nie dzięki arystokratom.
Ważnym aspektem reform Yongzhenga było zrównanie wobec prawa Mandżurów i Chińczyków Han. Pei Huang tak to opisuje: Yongzheng „podporządkował arystokrację, wzmocnił rolę urzędników, ograniczył prawne przywileje Mandżurów i nakazał lokalnej administracji karać przestępców niezależnie od ich przynależności etnicznej”.
Jednocześnie postępująca integracja Mandżurów, w tym coraz większe otwarcie na konfucjanizm, do czego zachęcał Yongzheng, pozwoliła im na zachowanie pozycji jako mniejszości rządzącej imperium Qing przez prawie 200 lat po śmierci Yongzhenga.
Wykorzenienie korupcji i budowanie faktycznej stabilności wymaga dużego wysiłku w procesie reform dotyczących całego społeczeństwa. Jak widać, Yongzhengowi udało się to zrealizować. Panował w okresie pomiędzy żądami dwóch największych cesarzy Chin: Kangxi, który zasiadł na tronie w 1662 roku, i Qianlongiem, który rządził przez 64 lata – aż do śmierci w 1799 roku. Ten 140-letni okres jest nazywany złotą erą dynastii Qing.
Tekst oryginalny ukazał się w anglojęzycznej edycji „The Epoch Times” dnia 2015-08-28, link do artykułu: http://www.theepochtimes.com/n3/1737778-what-xi-jinping-could-learn-from-a-chinese-emperor-about-anti-corruption/
