Odzyskanie zdolności chodzenia jest ważną częścią powrotu do zdrowia po udarze. Zdjęcie ilustracyjne (Alexander Grey / Unsplash)
Intensywniejsze chodzenie po udarze poprawia wyniki wczesnej rekonwalescencji – ogłoszono z okazji International Stroke Conference 2025 w Los Angeles (USA).
Odzyskanie zdolności chodzenia jest ważną częścią powrotu do zdrowia po udarze. Wytyczne Amerykańskiego Stowarzyszenia Udarowego z 2016 r. dla pracowników służby zdrowia zalecają, aby osoby po udarze, które mogą uczestniczyć w trzech godzinach terapii pięć dni w tygodniu i są w stabilnym stanie medycznym, otrzymywały opiekę w ośrodku rehabilitacji stacjonarnej.
Jak wykazały nowe badania, dzięki włączeniu 30 minut chodzenia dziennie do standardowej rehabilitacji po udarze (30 do 60 minut fizjoterapii pięć dni w tygodniu) pacjenci odnotowali wymierną poprawę jakości życia i mobilności przy wypisie ze szpitala w porównaniu z grupą kontrolną.
Podczas badania wszyscy terapeuci w 12 oddziałach udarowych w całej Kanadzie pomyślnie wdrożyli w rzeczywistych warunkach nowy protokół u 306 swoich pacjentów jako część ulepszonego standardu opieki. Każda jednostka była odpowiedzialna za przyjmowanie nowych terapeutów i przestrzeganie protokołu.
W badaniu wzięło udział 306 uczestników (średni wiek 68 lat; 188 mężczyzn, 118 kobiet); przyjęto ich na rehabilitację średnio 29 dni od udaru niedokrwiennego (spowodowanego zakrzepem) lub krwotocznego (po krwotoku do mózgu). Na początku poproszono ich o chodzenie przez sześć minut. W tym czasie badani byli w stanie przejść średnio 152 metry.
Jak mówi badaczka, pierwsze miesiące po udarze to czas, w którym mózg ma największą zdolność do zmiany. Zdjęcie ilustracyjne (Hal Gatewood / Unsplash)
Następnie naukowcy przeprowadzili ślepą próbę, podczas której uczestnicy zostali losowo przydzieleni do standardowej fizjoterapii lub nowego protokołu. Celem protokołu jest co najmniej 30 minut codziennych czynności z obciążeniem i chodzenia – o wzrastającej intensywności. Uczestnicy nosili śledzący ich aktywność zegarek, który mierzył tętno i liczbę kroków podczas chodzenia. Nowy cel protokołu polegał na osiągnięciu 2000 kroków przy umiarkowanej intensywności pracy serca przez 30 minut podczas sesji fizjoterapii pięć dni w tygodniu.
Wszystkie ośrodki kliniczne rozpoczęły fazę kontrolną, przy czym 162 uczestników otrzymywało wyłącznie zwykłą opiekę, a 144 stopniowo ćwiczyło coraz bardziej intensywnie, chodząc. Sprawność fizyczną i poznawczą oraz jakość życia mierzono na początku badania i przy wypisie, około cztery tygodnie później. Analizę dostosowano do wieku, płci i czasu bazowego sześciominutowego testu chodzenia.
Program ćwiczeń polegających na chodzeniu o coraz większej intensywności w połączeniu ze standardową fizjoterapią znacznie poprawił jakość życia i mobilność osób po udarze.
„Ustrukturyzowane i stopniowo coraz trudniejsze ćwiczenia, wspomagane przez urządzenia noszone na ciele, które zapewniają informacje zwrotne na temat ich intensywności, mogą pomóc ludziom utrzymać bezpieczne poziomy intensywności, które są kluczowe dla neuroplastyczności – czyli zdolności mózgu do powrotu do zdrowia i adaptacji. Pierwsze kilka miesięcy po udarze to czas, w którym mózg ma największą zdolność do zmiany. Nasze badanie pokazuje pozytywne wyniki w początkowej fazie rehabilitacji” – powiedziała współautorka badania dr Janice Eng, specjalistka ds. rehabilitacji po udarze i profesor w katedrze fizjoterapii na Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie.
Poprawa w teście sześciominutowego marszu była o około 43,6 metra większa w grupie chodzenia o stopniowo rosnącej intensywności w porównaniu z grupą opieki standardowej. Grupa chodząca znacznie poprawiła wskaźniki jakości życia, równowagę i mobilność oraz prędkość chodu.
Ograniczeniem badania jest to, że uczestnicy musieli być w stanie wykonać pięć kroków, chociaż dozwolona była pomoc jednej osoby. W niektórych przypadkach osoby nie zostały uwzględnione w badaniu, ponieważ nie mogły chodzić, nawet z pomocą innych.
Autor: Paweł Wernicki, PAP.
