W najnowszym badaniu CBOS zapytał Polaków, co stanowi podstawowy przedmiot ich dążeń życiowych na najbliższe 5-10 lat. Na zdjęciu ilustracyjnym widok na Skwer Kościuszki w Gdyni (scaramuche / Pixabay)
Podstawowy kierunek dążeń Polaków jest zdominowany przez sprawy dotyczące życia osobistego i rodzinnego, zwłaszcza związane ze zdrowiem – wynika z najnowszego badania CBOS. W drugiej kolejności akcentowane są dążenia statusowo-materialne i aspiracje zawodowe.
W najnowszym badaniu CBOS zapytał Polaków, co stanowi podstawowy przedmiot ich dążeń życiowych na najbliższe 5-10 lat. Tak jak w 1998 i w 2008 roku również obecnie podstawowy kierunek dążeń Polaków wyznaczają przede wszystkim sprawy związane z życiem osobistym i rodzinnym (64 proc. wskazań).
W tym kontekście najczęściej wymieniane są: dbałość o zdrowie (własne i członków rodziny), leczenie i pragnienie długiego życia (w sumie 38 proc. odpowiedzi). Dla co czternastego respondenta (7 proc.) najważniejsze jest szczęście rodzinne i osobiste. Po 6 proc. badanych w planach na najbliższe lata ma założenie własnej rodziny oraz pomoc dzieciom, wnukom i innym członkom rodziny.
Nieco rzadziej wśród odpowiedzi związanych z aspiracjami osobistymi i rodzinnymi pojawiają się: spokojne, godne, bezproblemowe i bezstresowe życie, wychowanie dzieci, doczekanie do emerytury, odpoczynek i większa ilość wolnego czasu, posiadanie potomstwa i stabilizacja życiowa.
Drugą kategorię istotnych celów życiowych Polaków stanowią aspiracje statusowo-materialne (łącznie 34 proc. wskazań), w tym przede wszystkim dążenie do poprawy poziomu życia (24 proc.). Co szesnasty respondent (6 proc.) do swoich podstawowych celów zalicza podróżowanie, a mniej liczni wymieniają awans i karierę, zakup samochodu lub wygraną pieniężną.
Kolejną istotną kategorię dążeń Polaków stanowią aspiracje związane z życiem zawodowym – własnym lub bliskich (w sumie 25 proc. wskazań). W tym wymiarze najczęściej pojawia się pragnienie znalezienia zatrudnienia przez siebie lub członków rodziny (5 proc.) i chęć posiadania satysfakcjonującej pracy (5 proc.). Nieco mniej liczni dążą do stabilizacji zawodowej i utrzymania aktualnej pracy, rzadziej pojawia się chęć posiadania, rozwoju lub utrzymania własnej firmy lub własnego gospodarstwa rolnego, a także zmiana zawodu lub zatrudnienia i chęć otrzymania pracy dobrze płatnej.
Co siódmy Polak (14 proc.) wśród najważniejszych celów wskazuje na kwestie mieszkaniowe, w tym jeden na szesnastu badanych (6 proc.) marzy o kupnie lub budowie własnego domu. Rzadziej wykazywane są aspiracje związane z chęcią nabycia mieszkania bądź też urządzenia lub zmodernizowania już posiadanego lokum.
Dość istotną kategorią aspiracji Polaków są również dążenia związane z edukacją (11 proc. wskazań), w tym zwłaszcza w odniesieniu do młodszych członków swojej rodziny. Co szesnasty ankietowany (6 proc.) wśród najważniejszych celów życiowych na najbliższe 5-10 lat wymienia wykształcenie dzieci lub wnuków. W kontekście własnej edukacji pojawiają się plany ukończenia lub rozpoczęcia studiów, uzyskania wykształcenia średniego lub – po prostu – podniesienia dotychczasowych kwalifikacji i poziomu wykształcenia.
Co dziewiąty Polak (w sumie 11 proc.) wśród najważniejszych celów życiowych wymienia sprawy ogólnospołeczne i polityczne oraz ekonomiczne. W przypadku kwestii społeczno-politycznych (8 proc. wskazań) badani postulują m.in.: spokój i stabilizację społeczno-polityczną w kraju, większą kompetencję władz, lepsze rządy, bezpieczeństwo osobiste obywateli, likwidację przestępczości, poprawę w zakresie oświaty i służby zdrowia, lepszą opiekę socjalną ze strony państwa, życzliwość, spokój, zgodę i jedność społeczną oraz ochronę środowiska, w tym m.in. walkę ze smogiem.
W sprawach ekonomicznych wyrażane są m.in. nadzieje na poprawę sytuacji gospodarczej w kraju, stabilizację cen, niższe podatki, w tym zniesienie podatku od emerytur, podwyżki świadczeń emerytalnych i rentowych, poprawę sytuacji materialnej Polaków, wzrost zatrudnienia i ograniczenie emigracji zarobkowej – zwłaszcza wśród młodzieży.
Autorzy badania zwracają uwagę, że hierarchia podstawowych aspiracji Polaków od 20 lat jest podobna. Niezmiennie podstawowy kierunek dążeń Polaków jest zdominowany przez sprawy dotyczące życia osobistego i rodzinnego, w tym zwłaszcza związane ze zdrowiem. W drugiej kolejności (częściej niż poprzednio) akcentowane są dążenia statusowo-materialne, natomiast na trzecim miejscu uplasowały się aspiracje związane z pracą zawodową – wymieniane wyraźnie rzadziej niż w poprzednich pomiarach.
W ostatnich dziesięciu latach zmniejszył się również odsetek badanych, którzy wśród głównych celów na najbliższe 5-10 lat wskazują różne kwestie mieszkaniowe oraz edukacyjne. Przedmiot dążeń Polaków tradycyjnie uwarunkowany jest w dużej mierze ich sytuacją społeczno-demograficzną. Emeryci niezmiennie troszczą się przede wszystkim o własne zdrowie, uczniowie najczęściej chcą osiągnąć odpowiedni poziom wykształcenia i kwalifikacje zawodowe, a bezrobotni zwykle pragną znaleźć zatrudnienie. Najstarsi częściej koncentrują się na wymiarze rodzinnym i osobistym, młodsi zaś – na zawodowym i edukacyjnym.
Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face), wspomaganych komputerowo, w dniach 4-11 października 2018 roku, na liczącej 1016 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
Autorka: Olga Zakolska, PAP.