Protesty przeciwko chińskiej polityce „zero COVID”, surowym restrykcjom i lockdownom wybuchły w sobotę w Pekinie, Szanghaju, Xi’anie, Nankinie i innych miastach Chin – wynika z relacji i nagrań zamieszczanych w mediach społecznościowych.
„Chcemy wolności” – krzyczeli ludzie zgromadzeni przy ulicy Wulumuqi Zhonglu w Szanghaju, widoczni na nagraniach opublikowanych na Twitterze przez holenderską dziennikarkę Evę Rammeloo.
‘We want freedom!’ pic.twitter.com/yoTeYaFJAx
— Eva Rammeloo (@eefjerammeloo) November 26, 2022
Z filmików wynika, że domagali się również odsunięcia od władzy Komunistycznej Partii Chin (KPCh) i jej sekretarza generalnego Xi Jinpinga oraz w niecenzuralnych słowach krytykowali utrzymywaną przez władze politykę „zero COVID”.
上海乌鲁木齐路 民众高喊
共产党 下台!
这是迄今为止最为激进的口号。 pic.twitter.com/ijP7lxnIgH— 李老师不是你老师 (@whyyoutouzhele) November 26, 2022
Według relacji z miejsca protestu uczestniczyło w nim kilkaset do tysiąca osób, które ze wszystkich stron otoczone były przez policję.
Shanghai tonight. Protest at vigil for the dead in Urumqi. “Freedom. No more test. Throw off your masks” and The March of the Volunteers. Surrounded by police on all sides. 500-1000 people. pic.twitter.com/CXWrnYhrQc
— Philip Róin (@brandhane) November 26, 2022
Bezpośrednią przyczyną protestów była śmierć co najmniej 10 osób w czwartkowym pożarze budynku mieszkalnego w borykającym się od ponad trzech miesięcy z lockdownami mieście Urumczi (chin. Wulumuqi), stolicy regionu Xinjiang, gdzie znaczny odsetek ludności stanowią Ujgurzy.
Chińscy cenzorzy blokowali w internecie pytania, czy restrykcje covidowe uniemożliwiły ludziom ucieczkę z płonącego budynku, a strażakom – szybkie ugaszenie pożaru. Miejscowe władze twierdzą, że wyjście ewakuacyjne nie było zamknięte, a strażakom utrudniły dojazd samochody zaparkowane w pobliżu.
„Pożar w Urumczi wstrząsnął wszystkimi w tym kraju” – powiedział Agencji Reutera mieszkaniec Pekinu, przedstawiony jako Sean Li. W stolicy kraju wybuchały mniejsze protesty przeciwko wprowadzanym tam lockdownom, a na niektórych osiedlach mieszkańcom udało się wymusić przedwczesne zniesienie restrykcji.
W Nankinie na wschodzie Chin na ulice kampusu wyszli studenci Uniwersytetu Komunikacji, którzy skandowali między innymi hasło: „niech żyje lud!” i świecili latarkami telefonów komórkowych, by oddać cześć ofiarom pożaru w Urumczi – wynika z doniesień w chińskiej sieci społecznościowej Weibo, zebranych przez portal What’s on Weibo.
Swój gniew wyrażali też studenci Akademii Sztuk Pięknych w Xi’anie w północnej części kraju.
Here’s Xi’an Academy of Fine Arts! More photos/videos are coming out. One commenter writes: “Tonight is the night when students are flooding the internet, their fire [torch] will burn forever, what a magnificent night!” pic.twitter.com/momFTRVz3a
— Manya Koetse (@manyapan) November 26, 2022
W piątek wieczorem na ulice Urumczi wyszły setki osób, rozgniewanych w związku z pożarem i protestujących przeciwko lockdownom. „Mogą zamknąć miasto, ale blokowanie wyjścia ewakuacyjnego nie jest w porządku […] Jesteśmy ludźmi, nie zwierzętami” – powiedział dziennikowi „Financial Times” jeden z uczestników protestu.
Powracające lockdowny, regularne przymusowe badania, ograniczenia podróży, wszechobecne kontrole i inwigilacja przy użyciu aplikacji śledzących w telefonach komórkowych wywołują niezadowolenie społeczne i uderzają w gospodarkę, co dodatkowo irytuje mieszkańców. Władze przekonują natomiast, że środki te pomagają zapobiec milionom potencjalnych zakażeń i zgonów.
„System KPCh jest naprawdę zgniły”
23 listopada chińska Rada Państwa wydała dokument uzupełniający „20 nowych przepisów” w celu ustanowienia różnych kontroli w obszarach wysokiego i niskiego ryzyka w powiatach i miastach, w których zgłoszono przypadki COVID-19. W przypadku obszarów niskiego ryzyka ludzie mają unikać zgromadzeń i mogą podejmować indywidualne środki zapobiegawcze zamiast stosować się do masowych obowiązkowych kwarantann.
Tymczasem oficjalna tuba medialna KPCh „People’s Daily” opublikowała osiem artykułów z rzędu, od 12 do 20 listopada, nalegając na ścisłą politykę „zero COVID”.
Jak powiedział „The Epoch Times” mieszkający w Stanach Zjednoczonych komentator spraw bieżących Wang He, „‘20 nowych regulacji’ i zero COVID są sprzeczne. Zmusza to lokalne władze do zwiększenia kontroli COVID-19 na każdym poziomie, aby zachować poprawność polityczną. Dopóki jest zgłoszony przypadek, zamkną wszystko, aby utrzymać swoje oficjalne stanowiska, co jest ich priorytetem”.
W odniesieniu do serii dokumentów Rady Państwa, które próbują poluzować kontrole, Tang powiedział: „Odzwierciedla to, że wpływ polityki zero COVID na gospodarkę osiągnął alarmujący poziom, a także odzwierciedla, że niezadowolenie z polityki w ramach partii nagromadziło się do punktu krytycznego”.
„Zero COVID nie jest już kwestią medyczną. Stało się ono ogólną linią Xi Jinpinga i polityczną czerwoną linią. Ktokolwiek dotknie tej linii, nieuchronnie dotknie fundamentu władzy Xi i wywoła walkę o władzę wewnątrz partii”.
„Widzieliśmy zmiany środków zapobiegania epidemii w Shijiazhuang, Guangzhou i innych miejscach. Za nagłymi zmianami kryje się tego rodzaju zacięta walka wewnątrz partii” – powiedział.
Wang zwrócił uwagę, że polityka zero COVID powoduje bałagan w całym kraju, a zwykli ludzie cierpią z tego powodu. „To również pokazuje, że system KPCh jest naprawdę zgniły, nie ma żadnej nadziei i jedynym sposobem jest jego dezintegracja”.
W artykule wykorzystano relacje PAP i Alexa Wu.