Zmiany w urlopach rodzicielskich, szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy i możliwość zwolnienia od pracy „z powodu działania siły wyższej” – to niektóre rozwiązania przewidziane w projekcie nowelizacji Kodeksu pracy. Zdjęcie ilustracyjne (StartupStockPhotos / Pixabay)
Zmiany w urlopach rodzicielskich, szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy i możliwość zwolnienia od pracy „z powodu działania siły wyższej” – takie m.in. rozwiązania przewiduje przygotowany przez ministerstwo rodziny projekt nowelizacji Kodeksu pracy, który we wtorek przyjął rząd.
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji Kodeksu pracy, który ma zapewnić bardziej przejrzyste i przewidywalne warunki zatrudnienia.
Nowe przepisy określają również minimalne wymagania, które mają na celu osiągnięcie równości kobiet i mężczyzn pod względem szans na rynku pracy i traktowania w miejscu pracy. Projekt zakłada ułatwienia dla pracowników będących rodzicami lub opiekunami godzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym. Projekt dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej.
Jak wskazano w komunikacie po posiedzeniu Rady Ministrów, proponowane rozwiązania dotyczą m.in. urlopów i czasu pracy.
W przepisach znajdą się dwie dodatkowe przerwy, które będą wliczane do czasu pracy. Pracownik będzie miał prawo do drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli dobowy wymiar pracy pracownika jest dłuższy niż 9 godzin pracy oraz trzeciej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika jest dłuższy niż 16 godzin.
Wprowadzone zostaną także zmiany dotyczące urlopu rodzicielskiego. Pracownice i pracownicy będą mieli do niego indywidualne prawo. Uniezależnione zostanie prawo ojca wychowującego dziecko do urlopu rodzicielskiego – od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu.
💬 Minister @MarlenaMalag w #Warszawa: W ramach urlopu rodzicielskiego każdy z rodziców będzie miał gwarancję 9 tygodni urlopu, który nie będzie mógł być przeniesiony na drugiego rodzica. pic.twitter.com/qJ2RHEIXKH
— Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (@MRiPS_GOV_PL) January 10, 2023
Ponadto – jak czytamy w komunikacie rządu – wprowadzona zostanie, w ramach wymiaru urlopu rodzicielskiego, nieprzenoszalna część tego urlopu, w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców. Wprowadzony zostanie 70-procentowy zasiłek macierzyński za cały okres urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców.
Obecnie zasiłek macierzyński wypłacany jest w wysokości 100 proc. podstawy zasiłku za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego i 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku za pozostałą część tego urlopu – oznacza to, że obecnie zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi średnio 67,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Według projektu pracownik będzie mógł skorzystać z bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym. Urlop będzie możliwy do wykorzystania, aby zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie osobie będącej krewnym (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Za czas tego urlopu nie będzie przysługiwało wynagrodzenie.
Wprowadzona zostanie także możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy „z powodu działania siły wyższej”. Zwolnienie będzie możliwe do wykorzystania w pilnych sprawach rodzinnych w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Za czas tego zwolnienia pracownik zachowa prawo do połowy wynagrodzenia.
W rządowym komunikacie wskazano, że zgodnie z projektem umożliwione zostanie szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy, w tym poprzez pracę zdalną, elastyczne rozkłady czasu pracy (ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, weekendowy system czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy i przerywany czas pracy) oraz pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy.
W projekcie wprowadzono także rozwiązania dotyczące umów o pracę. Pracownik, który wykonywał pracę przez co najmniej 6 miesięcy, będzie miał prawo wystąpić, raz w roku, o zmianę rodzaju umowy – na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Będzie on musiał otrzymać także pisemną odpowiedź na ten wniosek, wraz z uzasadnieniem.
Rozszerzony zostanie też zakres informacji o warunkach zatrudnienia pracownika. Chodzi np. o informację o prawie do szkoleń czy o długości płatnego urlopu. Będzie to dotyczyć także pracownika wysyłanego do pracy do państwa UE lub państwa trzeciego oraz pracownika delegowanego.
Ponadto wprowadzony zostanie wyraźny zakaz zabraniania pracownikowi, co do zasady, jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą. Funkcjonować będzie także zakaz poddawania pracownika niekorzystnemu traktowaniu z tego tytułu.
Pracownik będzie miał również prawo do nieodpłatnego i wliczanego do czasu pracy szkolenia, które będzie niezbędne do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku. Będzie to możliwe, jeżeli prawo do takiego szkolenia wynika z postanowień układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego lub z regulaminu albo przepisów prawa pracy.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 21 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Autorka: Karolina Kropiwiec, PAP. Wyróżnienia pochodzą od redakcji.
