Chorobom wieku senioralnego można przeciwdziałać odpowiednim stylem życia oraz wcześnie podjętą terapią, gdy jest ona niezbędna. Zdjęcie ilustracyjne (pasja1000 / Pixabay)
Ludzie nie zaczynają chorować dopiero w starszym wieku, choroby wieku senioralnego zaczynają się 20-30 lat wcześniej, odpowiednio wcześnie można im zapobiegać – przekonuje dr Małgorzata Chojnicka-Puławska, neurolog z Warszawy.
Specjalistka podczas konferencji prasowej „Neurologia 2022” mówiła o tym, jak utrzymać dobrostan osób w podeszłym wieku. Podkreśliła, że seniorzy najczęściej cierpią na choroby sercowo-naczyniowe (dotykają one 75 proc. osób w wieku podeszłym), choroby narządu ruchu (68 proc.), choroby nowotworowe (60 proc.) oraz choroby układu oddechowego (46 proc.) i choroby układu trawiennego (34 proc.). Osobną grupę stanowią choroby układu nerwowego, takie jak choroba Alzheimera i inne schorzenia otępienne, a także choroba Parkinsona oraz depresja.
„Ludzie nie zaczynają chorować dopiero w starszym wieku, choroby wieku senioralnego zaczynają się 20-30 lat wcześniej” – zaznaczyła dr Małgorzata Chojnicka-Puławska, Centrum Medyczne ALCOR w Warszawie. Przypomniała, że wiele chorób występuje w każdym wieku, jedynie w okresie senioralnym się one kumulują i nasilają. „To, co widzimy w okresie starszym, zaczyna się znacznie wcześniej, dlatego musimy o to też wcześniej zadbać” – dodała.
Specjalistka uważa, że można temu przeciwdziałać odpowiednim stylem życia oraz wcześnie podjętą terapią, gdy jest ona niezbędna. Dzięki temu schorzenia wystąpią później i mogą być mniej nasilone, seniorzy mogą dłużej być samodzielni i cieszyć się lepszą jakością życia. „Najpierw boli jedno kolano, potem dwa kolana. Podobnie jest z pamięcią, pogarsza się ona stopniowo i dochodzi do nasilenia zaburzeń” – przekonywała dr Małgorzata Chojnicka-Puławska.
Przykładem jest otępienie powodujące stopniowe pogorszenie pamięci. Przeciwdziała temu jakakolwiek aktywność intelektualna, pozwala ona opóźnić pojawienie się objawów choroby Alzheimera, głównie tych związanych z pamięcią. „O pamięć trzeba dbać, tymczasem aktywność intelektualna zwykle się zmniejsza z wiekiem, a mózg trzeba ćwiczyć całe życie” – tłumaczyła.
Dodała, że mózg starzeje się nieco wolniej niż cały nasz organizm. Częstym problemem wieku starszego są jednak zaburzenia psychiczne, głównie depresja i lęki, które zresztą towarzyszą nam przez całe życie. Według specjalistki zaburzenia te występują u 12-50 proc. seniorów. Ostatnio nasiliła się depresja, która wśród osób starszych występuje co najmniej dwukrotnie częściej niż przed pandemią. Poważnym problemem jest samotność seniorów, która sprzyja depresji, ale pogarsza też ogólny stan zdrowia.
Poważnym problemem jest samotność seniorów. Zdjęcie ilustracyjne (Sabine van Erp / Pixabay)
Specjalistka przekonywała, że dla utrzymania dobrostanu osób w podeszłym wieku niezbędna jest dbałość o kondycję fizyczną. Seniorzy powinni być aktywni fizycznie, tak długo i w takim stopniu jak tylko jest to możliwe. Wysiłek fizyczny ma również tę zaletę, że poprawia samopoczucie. „Godzina sportu dziennie wydziela ilość serotoniny, jaką zapewnia jedna tabletka leku przeciwdepresyjnego” – podkreśliła.
Przyznała, że coraz więcej seniorów ćwiczy, ale wciąż nie tak dużo jak powinni. Powołała się na zalecania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), mówiące o tym, że seniorzy powinni codziennie ćwiczyć co najmniej przez 30 minut. Wysiłek ten powinien być umiarkowany, czyli wiążący się wydatkiem energetycznym na poziomie 3,5-7 kcal/min. „W praktyce jest to spacer, schodzenie po schodach, jazda rowerem, taniec lub praca w ogrodzie” – wyjaśniała.
Specjalistka powołała się na amerykańskiego gerontologa Henry’ego Lodge’a, który zaleca seniorom, by uprawiali sport sześć razy w tygodniu. Cztery dni warto przeznaczyć na forsowne ćwiczenia aerobowe, a dwa razy w tygodniu ćwiczyć z ciężarkami. Przypomniała też zalecenia prof. Ewy Kozdroń z warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Specjalistka ta przekonuje, by codziennie uprawiać gimnastykę (5-10 minut), oraz dwa razy w tygodniu ćwiczenia siłowe po 20 minut, a także dwa razy w tygodniu ćwiczenia wytrzymałościowe po 30 minut.
„Poważnym problemem jest odwodnienie organizmu u osób starszych, gdyż z wiekiem zmniejsza się działanie ośrodka pragnienia. Ludzie starsi przestają dbać o wypijanie dostatecznej ilości płynów, najlepiej 8 szklanek płynów niegazowanych dziennie. Człowiek jest jak kwiat, jeśli nie będzie podlewany to będzie marniał” – ostrzegała dr Małgorzata Chojnicka-Puławska.
Zaznaczyła, że osobny starsze powinny spożywać 4-5 regularnych posiłków dziennie o mniejszej objętości. Należy zwiększyć spożycie przetworów mlecznych z odtłuszczonego mleka, pełnoziarnistego pieczywa, ryb i grubych kasz. „W codziennym jadłospisie powinny się też znaleźć trzy porcje warzyw i dwie porcje owoców” – dodała.
Przekonywała, że lepiej jest ograniczyć spożywanie potraw smażonych, a zamiast tego wskazane jest gotowanie, duszenie oraz pieczenie bez dodatku tłuszczu. Seniorzy mogą też pić kawę. „Kawa nie jest czymś złym, wszystko, co sprawia nam przyjemność, pozwala być dłużej samodzielnym. A wszystko, co odsuwa nasze czarne myśli, będzie dla seniorów i jego bliskich bardzo pozytywne” – przekonywała dr Małgorzata Chojnicka-Puławska.
Autor: Zbigniew Wojtasiński, PAP.
