Dziecko może zarobić na swoje wydatki, wykonując dodatkowe obowiązki domowe, opiekując się dziećmi, wyprowadzając na spacer psa sąsiada, grabiąc liście lub kosząc trawniki, myjąc samochody lub pomagając seniorom w codziennym sprzątaniu domu. To uczy dzieci zarabiania pieniędzy oraz zwiększa pewność siebie, że potrafią zarabiać i realizować określone zadania – osiągać cele (stevepb / Pixabay)
Rodzice pytają cały czas: „Dlaczego w szkole nie uczą dzieci, jak zarządzać pieniędzmi?”. To jest bardzo dobre pytanie.
Zarządzanie pieniędzmi to ważna umiejętność, którą trzeba posiadać i wiąże się z nią wiele kwestii, z którymi warto się zapoznać. „Większość wiedzy waszych dzieci na temat finansów będzie pochodzić od Was” – mówi Kathy Longo, ekspert finansowy i autorka książki „Flourish Financially: Values, Transitions, & Big Conversations” (tłum. „Rozkwit finansowy: Wartości, przemiany i wielkie rozmowy”).
Zapytałam Kathy Longo, jaką radę dałaby rodzicom, którzy chcą, aby ich dzieci wiedziały, jak zarządzać swoimi pieniędzmi, gdy już dorosną.
„The Epoch Times”: Dlaczego Pani zdaniem ważne jest, aby dzieci uczyły się zarządzać pieniędzmi?
Kathy Longo: Wszyscy rodzice chcą, aby ich dzieci wyrosły na szczęśliwych dorosłych ludzi, ale większość rodziców nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważne jest uczenie dzieci zdrowych nawyków finansowych i znaczenia finansów. Pomaganie dzisiaj swoim dzieciom w rozwijaniu zdrowych nawyków związanych z pieniędzmi zwiększa ich szanse na szczęśliwsze życie.
Finanse odgrywają w życiu kluczową rolę. Przez całe życie dostajemy co chwilę kolejne lekcje związane z pieniędzmi, dlatego ważne, aby budować u dzieci mocne fundamenty, które na każdym etapie przyniosą im korzyści.
Na prostym poziomie pieniądze służą czterem podstawowym celom: wydawaniu, oszczędzaniu, dzieleniu się z organizacjami charytatywnymi i innymi ludźmi oraz inwestowaniu. Jaką decyzję podejmą dzieci o wykorzystaniu pieniędzy na te cztery cele, ma swój początek w przykładzie, jaki dają im rodzice. To rodzice mają niepowtarzalną okazję do pokazywania swoim dzieciom, na wszystkich etapach ich rozwoju, zdrowych zachowań finansowych.
Budowanie pozytywnych zwyczajów związanych z pieniędzmi wymaga częściowo rozmowy o pieniądzach, ale potrzeba też, aby rodzic na przykładzie swoich działań pokazał, jak radzić sobie z określonymi kwestiami. Każdy dzień przynosi rodzicom naturalne możliwości uczenia dzieci, przedstawiania i wyjaśniania koncepcji finansowych.
Wasze dzieci będą korzystać z tych lekcji przez całe życie – finanse mogą być bardzo stresującą kwestią, gdy ludzie nie są w stanie panować nad swoimi pieniędzmi.
W jakim wieku Pani zdaniem rodzice powinni zacząć uczyć dzieci zarządzania pieniądzmi?
Im wcześniej, tym lepiej. Każda rozmowa z dziećmi na temat finansów, niezależnie od ich wieku, jest doskonałą okazją do dyskusji na temat: zachcianki kontra potrzeby. Pytanie dzieci, zanim dokonają zakupu, czy danej rzeczy potrzebują, czy też raczej jest to zachcianka, sprawia, że naprawdę zaczynają myśleć o wartości swoich własnych pieniędzy.
Istnieją dziesiątki sposobów na rozpoczęcie z dziećmi rozmów na temat pieniędzy. Sposób, w jaki zaczniesz o tym mówić, nie jest aż tak ważny, jak to, że w ogóle zaczniesz o tym rozmawiać. Rodzice już od najmłodszych lat dziecka mogą służyć mu za wzór do naśladowania podczas podejmowania jego własnych decyzji finansowych.
Zachęcamy więc rodziców do uczenia dzieci o prowadzeniu budżetu tak wcześnie, jak to możliwe. Rodzice stale dają dzieciom rady, gdyż chcą im pomóc trzymać się z dala od kłopotów, ale nie zawsze udzielają im szczegółowych porad finansowych.
Chociaż niektórzy rodzice inicjują rozmowy na temat pieniędzy, nie obejmują one dogłębnej edukacji na temat budżetowania. Większość nastolatków nie wie, jak zarządzać wydatkami, nie zadłużać się na karcie kredytowej lub jak ustalać limit wydatków. Ważne jest, aby rodzice przejęli inicjatywę w zakresie wprowadzania koncepcji dotyczących krótko- i długoterminowych celów, aby dzieci zdobyły podstawową wiedzę potrzebną do podejmowania własnych decyzji.
Bardzo niewiele szkół uwzględnia te umiejętności w swoich programach nauczania, jeśli więc dzieci nie uczą się w domu na temat pieniędzy, nie zdobędą umiejętności, które będą im potrzebne do samodzielnego zarządzania finansami.
Jakie są proste rady na temat pieniędzy, które małe dzieci są w stanie pojąć?
Od szkoły podstawowej ważne jest, aby uczyć dzieci zarządzania pieniędzmi w sposób namacalny. Chociaż prawdopodobnie nie są w stanie zrozumieć, jak to się dzieje, że plastikową kartą można kupować artykuły spożywcze lub płacić rachunki, zrozumieją jednak związek między pieniędzmi w ich skarbonce a kupioną przez siebie nową zabawką. Podam kilka kluczowych koncepcji, w jaki sposób małe dzieci mogą się uczyć zarządzania pieniędzmi:
Przeprowadźcie rozmowę na temat różnicy między zachciankami a potrzebami.
Rozmawiajcie, jako rodzina, o tym, na co oszczędzacie pieniądze, na przykład o nadchodzących wakacjach lub projekcie domu.
Porozmawiajcie o organizacjach charytatywnych, które wspieracie pieniężnie i czasowo.
Nauczcie dzieci, jak pozbywać się różnych rzeczy, przekazując na cele charytatywne zabawki lub inne rzeczy, których już nie używają.
Używajcie gotówki w trakcie zakupów, aby nauczyć dzieci, jak liczyć i korzystać z pieniędzy.
Pokażcie, jak porównać ze sobą ceny w sklepach, tych internetowych i w punktach sprzedaży, omawiajcie wady i zalety produktów w stosunku do ich cen.
Dyskutujcie o tym, w jaki sposób edukacja może wpłynąć na ich przyszłe możliwości zarobkowe.
Użyjcie do nauki kieszonkowego, aby przedstawić dzieciom trzy podstawowe cele: oszczędzanie, dzielenie się i wydatki.
Rozważcie wprowadzenie trzykomorowej skarbonki (fizycznej lub wirtualnej na koncie), w której można rozdzielić pieniądze na trzy grupy: oszczędności, na podzielenie się z innymi i wydatki. Możecie sami ustalić proporcje podziału między poszczególnymi komorami. Na przykład całe kieszonkowe można podzielić równo i wrzucić po jednej trzeciej do każdej przegródki lub można rozdysponować je według proporcji, które będą zgodne z wartościami wyznawanymi w waszej rodzinie.
Przeprowadźcie z dzieckiem doświadczenie opóźnionej gratyfikacji, pomagając mu wyznaczyć cel oszczędzania na zakup jakiejś rzeczy w przyszłości.
Omówcie powody i okoliczności, w wyniku których ktoś może chcieć pożyczyć pieniądze.
Wielu rodziców używa obowiązków domowych jako sposobu na wprowadzenie dobrej etyki pracy u swoich dzieci. Jaki system obowiązków domowych dla dzieci poleciłabyś rodzicom, aby wprowadzili w swoim domu?
Polecam stworzenie programu, który nie jest związany z obowiązkami domowymi. Na ten temat trwa debata, ale osobiście wolę ustalać kieszonkowe niezwiązane z codziennymi obowiązkami, których wypełniania i tak oczekuje się od każdego członka rodziny. Nie oznacza to, że dzieci nie powinny pomagać w domu! Kieszonkowe może być potężnym narzędziem do nauczenia dzieci umiejętności zarządzania pieniędzmi, takich jak budżetowanie i oszczędzanie. Dodatkowe możliwości zarabiania pieniędzy przez dzieci można wiązać z okazjonalnymi, jednorazowymi zleceniami lub projektami, takimi jak sprzątanie garażu lub szafek kuchennych.
Obecnie wielu rodziców może sobie pozwolić na kupowanie swoim dzieciom większej ilości rzeczy, niż ich rodzice byli w stanie im kupić. Jednakże uczenie dzieci zarabiania pieniędzy ma ogromną wartość. Jeśli Wasze dziecko chce na przykład wybrać się na drogi obóz wakacyjny, ustalcie rozsądną kwotę, jaką może ono zarobić na pokrycie kosztów wyjazdu. Pomóżcie mu wymyślić sposoby na zarobienie pieniędzy. Może to obejmować wykonywanie dodatkowych obowiązków, opiekowanie się dziećmi, wyprowadzanie psa sąsiada, grabienie liści, koszenie trawników, mycie samochodów lub pomoc seniorom w codziennym sprzątaniu domu. To nie tylko uczy dzieci, jak zarabiać, lecz także zwiększa ich pewność siebie, że potrafią zarabiać, realizować określone zadania i osiągać cele.
W jaki sposób radzisz rodzicom uczyć dzieci prowadzenia budżetu?
Polecam rodzicom, aby nawiązując do rozmowy na temat: potrzeby kontra zachcianki, pomagali dzieciom poznać koncepcję budżetowania. Omówcie znaczenie budżetu dziennego, w jaki sposób i dlaczego należy go tworzyć, a także narzędzia wspierające trzymanie się wyznaczonego budżetu. Budżetowania można uczyć co tydzień lub o określonych godzinach. Do uczenia dzieci prowadzenia budżetu wykorzystajcie takie okazje jak: danie dzieciom określonej sumy pieniędzy na wydatki wakacyjne lub wyjazdy rodzinne i sprawcie, aby trzymały się ustalonej kwoty. Uczy to odpowiedzialności, a czasem też konsekwencji; utwórzcie jednorazowy budżet na zakupy związane z powrotem do szkoły i pracujcie z dziećmi nad przygotowaniem się do szkoły.
Wreszcie kolejną ważną lekcją o budżecie, jaką powinni zainicjować rodzice, jest rozmowa o tym, jak ważne jest wyznaczanie celów finansowych. Dla większości ludzi równoważenie krótkoterminowych i długoterminowych celów nie następuje w sposób intuicyjny, ponieważ wydatki krótkoterminowe mogą wyeliminować możliwości realizowania wielu różnych nieprzewidzianych celów w odległym okresie.
Czy uważasz, że rodzice powinni otwarcie mówić przy swoich dzieciach o budżecie rodzinym?
Tak! Każdego dnia można rozmawiać o pieniądzach. Nasze dzieci dużo szybciej uczą się na podstawie tego, co robimy lub czego nie robimy, aniżeli na podstawie tego, co każemy im zrobić.
Czy widzą, że poświęcacie czas lub pieniądze na cele charytatywne? Czy mówicie o oszczędzaniu na rodzinne wakacje lub inne przedmioty o dużej wartości? Czy widzą, że przed zakupem jakiegoś produktu szukacie takiego, który będzie mieć najlepszy stosunek ceny do wartości, czy też kupujecie pierwszy z brzegu, jaki tylko zobaczycie? Czy wyjaśniacie im, w jaki sposób wybieracie spośród podobnych produktów w sklepie spożywczym? Czy wybór jest podyktowany jakością, czy ceną za sztukę?
Dzieci nie tylko uczą się podejmowania decyzji finansowych od swoich rodziców, lecz także podążają śladami swoich rodziców. Gdy zdacie sobie sprawę z możliwości nawiązania pozytywnych rozmów z dziećmi, znajdziecie sposoby, aby zachęcić je do włączenia się w podjęcie decyzji w sprawie wydania pieniędzy, w szczególności w przypadku dużych wydatków, takich jak nowy lub używany samochód, i dodatkowo zachęćcie je do przyłączenia się do skomplikowanych rozważań, które wiążą się z tym zakupem. Te rzeczywiste sytuacje dodadzą głębi i znaczenia wszystkim innym rozmowom, które zainicjujecie.
Czego rodzice powinni uczyć swoje dzieci na temat zadłużenia?
Rodzice mogą uczyć swoje dzieci o dobrym zadłużeniu i złych długach. Dobre zadłużenie może być rozważane pod kątem kredytu hipotecznego – otrzymania kredytu mieszkaniowego lub na dalsze kształcenie. W zależności od tego, w jaki sposób wykorzystuje się karty kredytowe, może to być uznane za dług zły, gdy kredyt jest brany w celu zapewnienia sobie stylu życia, na jaki w rzeczywistości dana osoba nie może sobie pozwolić. Rodzice mogą wyjaśniać, czym są i do czego służą karty kredytowe oraz w jaki sposób one działają, a także jak ważne jest comiesięczne spłacanie zadłużenia na karcie.
Czego rodzice powinni uczyć swoje dzieci na temat inwestowania?
Rodzice mogą uczyć podstaw inwestowania w przyszłość: w akcje i obligacje, wraz z omówieniem pojęć ryzyka i nagrody. Przekażcie to w prosty sposób i wykorzystajcie przykłady z życia. Porozmawiajcie o ulubionych produktach swoich dzieci i nawiążcie w rozmowie do firm produkujących te rzeczy.
Opiszcie, w jaki sposób giełda daje szansę na posiadanie niewielkiej części tej firmy i że jej wartość może rosnąć i spadać, ale że w dłuższej perspektywie macie nadzieję, iż ta firma będzie warta więcej.
Wyjaśnijcie, że kupując obligacje, niejako pożyczacie sprzedającemu pieniądze, które zostaną spłacone w przyszłości, a w międzyczasie otrzymacie jeszcze odsetki.
Aby pomóc dzieciom wyjść poza początkową rozmowę, dobrą okazją może być pokazanie im, w jaki sposób mogą dokonać niewielkich inwestycji przy użyciu narzędzi on-line, takich jak Stockpile.com. Na przykład nasz syn postanowił przeznaczyć swoje urodzinowe pieniądze na zakup akcji Apple, w czym obiecaliśmy mu pomoc, a łączy się to z zachętą do inwestowania na przyszłość.
Jakie są kluczowe umiejętności, które dzieci muszą opanować, aby móc odpowiedzialnie zarządzać własnymi pieniędzmi?
Najważniejszą umiejętnością, jaką dzieci muszą opanować, jest tworzenie i trzymanie się budżetu. Posiadanie pojęcia na temat tego, jakie pieniądze wpływają do budżetu w stosunku do wydatków związanych z potrzebami i zachciankami, ma kluczowe znaczenie dla utrzymania kontroli nad finansami.
Skuteczne budżetowanie może pomóc dzieciom uniknąć: zaciągania złych długów, prowadzenia stylu życia, na który nie będą mogły sobie pozwolić lub podejmowania życiowych decyzji bez myślenia o konsekwencjach. Lekcje te można rozpocząć w liceum lub na początku studiów, kiedy dzieci zaczynają myśleć o tym, w jakim pójść kierunku, jaka będzie ich kariera. Rozwińcie zatem temat danej kariery w kontekście późniejszych możliwości zarobkowych i jaki w wyniku tego będą wieść styl życia.
Nie ma dobrych ani złych odpowiedzi, ale silne trzymanie się zasad budżetowania doprowadzi do bardziej świadomych i lepiej zrównoważonych decyzji finansowych.
Obserwujcie Barbarę na Twitterze: @BarbaraDanza
Tekst oryginalny ukazał się w anglojęzycznej edycji „The Epoch Times” dnia 2018-10-31, link do artykułu: https://www.theepochtimes.com/teaching-children-to-manage-money_2699213.html
