Fragment ilustracji z 1866 r. autorstwa Gustave’a Doré (1832-1883), przedstawiający 10. plagę – śmierć wszystkich pierworodnych synów w ziemi egipskiej (Hulton Archive / Getty Images)
Czy to w starożytności, czy współcześnie, liczba ofiar pandemii i epidemii często była przerażająca
Plagi istniały od czasów starożytnych, dawniej interpretowano je jako gniew bogów. Często podążały za żołnierzami po całym świecie lub za kupcami prowadzącymi handel. Oto niektóre pandemie, które miały miejsce w historii.
Czarna śmierć
Być może najbardziej znaną epidemią jest czarna śmierć, która przetoczyła się przez Europę w połowie XIV w. Szacuje się, że w cztery lata zabiła połowę ludności Europy (od 75 milionów do 200 milionów ludzi). Choroba przeniosła się z Azji Centralnej przez porty Morza Śródziemnego do znacznej części Europy.
Plaga zniszczyła niektóre miasta tak bardzo, że potrzebowały odbudowy na wielką skalę. Tak było w przypadku Florencji we Włoszech, która po utracie większości mieszkańców, zwróciła się żarliwie ku religii, torując drogę epoce renesansu.
Czarna śmierć, znana obecnie jako dżuma dymienicza, jest uleczalna. W przeszłości jednak ta plaga wielokrotnie powracała, przez okres dwóch stuleci mniej więcej co dekadę, aż do wielkiej zarazy w Londynie w 1665 roku, która zabiła jedną czwartą ludności miasta w 18 miesięcy. To wydarzenie jest uznawane za ostatnią wielką epidemię w Europie.
Grypa rosyjska
Epidemię z 1889 roku po raz pierwszy odnotowano w Sankt Petersburgu w Rosji. Z uwagi na ówczesny wzmożony rozwój infrastruktury wystarczyły jedynie cztery miesiące, by choroba rozprzestrzeniła się z Rosji leżącej na wschodzie na całą półkulę północną. To była pierwsza epidemia relacjonowana przez prasę codzienną.
Grypa wielokrotnie powracała w wielu miejscach na świecie aż do 1895 roku i zabiła w sumie około miliona ludzi.
Reakcja środowiska lekarskiego na wirusa nie była skoordynowana globalnie. Co ciekawe, w 1889 roku występowały również co miesiąc trzęsienia ziemi w różnych miejscach na świecie. Było wiele teorii na temat źródła grypy, a niektóre próbowały nawet połączyć chorobę z tymi wstrząsami sejsmicznymi, jak i z wybuchami wulkanów.
„Hiszpanka”
Pandemia grypy hiszpanki z 1918 roku bywa nazywana „zapomnianą pandemią”, choć bowiem zaraziła jedną trzecią ludności świata i zabiła ponad 50 milionów ludzi, to jej czas przypadł na koniec I wojny światowej i wiadomości o chorobie zostały przysłonięte przez wojnę.
W 1918 roku Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny, a spowodowany tym nagły ruch milionów ludzi na całym świecie przyczynił się do szybkiego rozprzestrzenienia się wirusa. Wpłynęło to na obie strony konfliktu, skazując na śmierć tysiące ludzi po każdej ze stron.
W Stanach Zjednoczonych wirus rozprzestrzenił się po tym, jak pandemia wybuchła w bazie wojskowej Camp Funston. Epidemia wygasła wraz z początkiem lata, jesienią jednak zmutowany szczep wirusa pojawił się na nowo wśród żołnierzy. Łącznie na wirusa H1N1 zmarło około 675 000 Amerykanów, co wymusiło przeprowadzanie kwarantann w całym kraju. W tamtym czasie dzieci skakały na skakance, śpiewając piosenkę: „I had a little bird / Its name was Enza / I opened the window / And in flew Enza” (pol. „Miałam małego ptaszka / Na imię mu było Enza / Otworzyłam okno / I wtedy wleciał Enza”. W języku angielskim jest to gra słów. Po angielsku słowo „influenza” oznaczające grypę brzmi tak samo co zdanie „In flew Enza” oznaczające, że [ptaszek] Enza wleciał [do środka] – przyp. tłumacza).
SARS
Zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (ang. severe acute respiratory syndrome, SARS) jest [wywoływany] koronawirusem, który po raz pierwszy pojawił się w południowych Chinach w 2002 roku, nim rozprzestrzenił się na 29 krajów w Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Europie i Azji.
Kiedy wirus po raz pierwszy rozprzestrzenił się w Chinach, chiński reżim, wykorzystując państwowe media, nakazał, by nikt nie informował o epidemii, jednak sygnalista dr Jiang Yanyong ujawnił statystyki zachodnim mediom.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) odnotowano ponad 8000 infekcji oraz 774 zgony w 2003 roku i od tamtego czasu pojawiła się niewielka liczba zakażeń. Wirus nie rozprzestrzenił się szeroko w Stanach Zjednoczonych, gdzie było 156 zarejestrowanych przypadków w 2003 roku.
Tekst oryginalny ukazał się w anglojęzycznej edycji „The Epoch Times” dnia 2020-03-27, link do artykułu: https://www.theepochtimes.com/past-pandemics-and-epidemics_3279622.html
