Monument w Kijowie upamiętniający ofiary Hołodomoru (Wielkiego Głodu), widok z góry (Andriy155 – praca własna, CC BY 3.0 / Wikimedia)
Izba Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych uznała Wielki Głód na Ukrainie w latach 1932-1933 za ludobójstwo popełnione na narodzie ukraińskim. W październiku taką samą decyzję podjął amerykański Senat.
„Podjęta została decyzja, na którą Ukraińcy oczekiwali od dziesięcioleci i nad którą intensywnie pracowała nasza dyplomacja i ukraińska społeczność w USA. Izba Reprezentantów USA uznała Wielki Głód za ludobójstwo narodu ukraińskiego. Jest to bez wątpienia historyczna decyzja całego Kongresu USA” – skomentował na Twitterze prezydent Ukrainy Petro Poroszenko.
W czasach komunizmu Ukrainę dotknęły trzy fale głodu: na początku lat 20., potem w 30. i w latach 1946-1947. Najtragiczniejszy w skutkach był Wielki Głód z lat 1932-1933, w którego szczytowym okresie umierało dziennie do 25 tys. ludzi.
Klęska głodu doprowadziła do opustoszenia całych wsi. Zdarzały się przypadki kanibalizmu. Z głodu umierali dorośli, lecz szczególnie cierpiały dzieci. Ocenia się, że życie straciła jedna trzecia z nich.
Wielki Głód nastąpił w jednym z najżyźniejszych krajów Europy w czasie pokoju, gdy ZSRR eksportował ogromne ilości zboża. Na Ukrainie zboże, a następnie cała żywność były konfiskowane przez władze.
W roku 1932 w ZSRR wprowadzono prawo o ochronie własności państwowej, które pozwalało na rozstrzelanie człowieka nawet za zabranie tylko jednego kłosa z należącego do kołchozu pola. Obowiązywał także dekret o całkowitej blokadzie wsi z powodu rzekomego sabotowania obowiązkowych dostaw zbóż.
Pragnąc przeżyć, wielu chłopów łamało zakaz opuszczania wsi i uciekało do miast, gdzie obowiązywały przydziały żywnościowe dla pracujących. Podejmowano próby ucieczki do Rosji, jednak ukraińskie granice administracyjne obstawione były przez wojsko.
W ocenie historyków głód wywołano sztucznie, by złamać opór chłopstwa wobec kolektywizacji. Na Ukrainie opór ten był największy.
Polska uznała Wielki Głód na Ukrainie za ludobójstwo jeszcze w 2006 roku.
Źródła: PAP, Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych.
