Aby zrozumieć, jak mózg przetwarza granice sekwencji muzycznych, badacze przeanalizowali aktywność mózgu u 36 dorosłych osób. Zdjęcie ilustracyjne (David Beale / Unsplash)
Naukowcy zidentyfikowali dwie sieci neuronowe, które pomagają człowiekowi przewidzieć i rozpoznać przejścia między sekwencjami muzycznymi. Sieci te wyglądają inaczej u muzyków i osób niezwiązanych z muzyką – wynika z publikacji na łamach „PNAS”.
Granice sekwencji muzycznych, czyli momenty, kiedy kończy się jedna część kompozycji i zaczyna druga, są kluczowe dla odbioru muzyki, bo po tym właśnie słuchacz ocenia, czy jest ciekawa, czy nudna. Okazuje się jednak, że ustalenia fińsko-kanadyjskiego zespołu naukowców dotyczące sposobu przetwarzania dźwięków przez mózg, mogą być też pomocne w nauce języka.
Aby zrozumieć, jak mózg przetwarza granice sekwencji muzycznych, badacze przeanalizowali aktywność mózgu u 36 dorosłych osób. Uczestnicy badania słuchali wersji instrumentalnej trzech utworów muzycznych różnych gatunków: argentyńskiej kompozycji tango nuevo „Adiós Nonino” autorstwa Astora Piazzolli, amerykańskiego utworu progresywnego metalu „Stream of Consciousness” zespołu Dream Theater oraz klasyki baletowej „Święto Wiosny” Igora Strawińskiego. Słuchacze mieszkali w Finlandii, a połowa z nich uważała się za półprofesjonalnych lub profesjonalnych muzyków.
Naukowcy odkryli, że tuż przed zmianą sekwencji muzycznej aktywuje się sieć mózgowa, którą nazwali „wczesną siecią słuchową”. Sieć ta obejmuje głównie obszary słuchowe w tylnej części kory mózgowej. Inna sieć aktywuje się podczas słuchania konkretnej sekwencji, a inna tuż po przejściach (granicach) muzycznych.
„Sieć przejścia granicznego” charakteryzuje się zwiększoną aktywnością w obszarach słuchowych bliżej środkowej i przedniej części kory mózgowej. Naukowcy uważają, że zmiana aktywności mózgu między tymi dwoma obszarami jest podobna do tego, jak nasze mózgi rozumieją, kiedy kończy się jedno zdanie, a zaczyna drugie.
Ponadto kilka obszarów mózgu dezaktywuje się podczas słuchania konkretnej sekwencji muzyki – w tym prawy grzbietowo-boczny obszar kory przedczołowej, który jest zaangażowany w złożone zadania poznawcze i podejmowanie decyzji.
„Sugeruje to, że gdy zaczyna się nowy ‘segment muzyczny’, mózg przekierowuje uwagę i zasoby na integrację nowych informacji muzycznych” – powiedziała pierwsza autorka artykułu Iballa Burunat z Wydziału Muzyki, Kultury i Sztuki University of Jyväskylä w Finlandii.
Naukowcy ustalili również, że sieci mózgowe inaczej reagują w przypadku osób zawodowo zajmujących się muzyką i zupełnie niezwiązanych z muzyką. W przypadku muzyków aktywują się obszary mózgu związane z wyższym poziomem przetwarzania i integracji słuchowej. „Może to odzwierciedlać bardziej wyspecjalizowane podejście do rozumienia granic sekwencji muzycznych” – powiedziała Burunat.
U osób niezwiązanych z muzyką zaobserwowano natomiast większą łączność między szerokimi obszarami mózgu, co wskazuje na mniej specyficzne odczytywanie muzyki.
„Oprócz wyjaśnienia, jak mózg przetwarza muzykę, te odkrycia mogą również pomóc w opracowaniu terapii muzycznych dla osób mających trudności językowe – np. poprzez ułożenie sylab w melodię” – powiedziała Iballa Burunat cytowana przez „New Scientist”.
Autorka: Urszula Kaczorowska, PAP.
