Celtyckie piece do wytopu żelaza odkryto w Warkoczu na Dolnym Śląsku

W miejscowości Warkocz pod Strzelinem archeolodzy odkryli pozostałości po dwunastu piecach do wytopu żelaza, których używali Celtowie. Zdjęcie ilustracyjne (<a href="https://pixabay.com/pl/users/webandi-1460261/?utm_source=link-attribution&amp;utm_medium=referral&amp;utm_campaign=image&amp;utm_content=1337458">Andreas Lischka</a> / <a href="https://pixabay.com/pl/?utm_source=link-attribution&amp;utm_medium=referral&amp;utm_campaign=image&amp;utm_content=1337458">Pixabay</a>)

W miejscowości Warkocz pod Strzelinem archeolodzy odkryli pozostałości po dwunastu piecach do wytopu żelaza, których używali Celtowie. Zdjęcie ilustracyjne (Andreas Lischka / Pixabay)

Pozostałości po dwunastu piecach do wytopu żelaza, których używali Celtowie, odkryli archeolodzy w miejscowości Warkocz pod Strzelinem. Zdaniem archeologów mogą one pochodzić sprzed nawet ok. 2,4 tys. lat. Byłyby to zatem najstarsze piece tego typu znane z terenów Polski.

Celtowie to lud, który rozprzestrzenił się po terenie niemal całej Europy, na północ od Alp, w poł. I tysiąclecia p.n.e. Na obecne obszary Śląska i Małopolski dotarli oni na przełomie V/IV w. p.n.e.

Na zdjęciu ilustracyjnym replika celtyckiego pieca do wytopu żelaza, wystawa na Międzynarodowym Festiwalu Celtyckim „CELTOI 2006” w Nonnweiler-Otzenhausen, Niemcy (Autor nie podał do odczytu maszynowego, kto jest autorem. Założono w oparciu o szablon praw autorskich, że EwigLernender ~ commonswiki. Nie podano źródła do odczytu maszynowego. Zakłada się prace własne, na podstawie praw autorskich / <a href="https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1008095">domena publiczna</a>)

Na zdjęciu ilustracyjnym replika celtyckiego pieca do wytopu żelaza, wystawa na Międzynarodowym Festiwalu Celtyckim „CELTOI 2006” w Nonnweiler-Otzenhausen, Niemcy (Autor nie podał do odczytu maszynowego, kto jest autorem. Założono w oparciu o szablon praw autorskich, że EwigLernender ~ commonswiki. Nie podano źródła do odczytu maszynowego. Zakłada się prace własne, na podstawie praw autorskich / domena publiczna)

„Odkryte przez nas piece do wytopu żelaza w Warkoczu pochodzą najprawdopodobniej z tej najwcześniejszej fazy ich pobytu na obecnych terenach Polski” – mówi w rozmowie z PAP szef wykopalisk dr Przemysław Dulęba z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Badania były sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki.

Piece te były wkopane głęboko w ziemię, a ich wnętrze wyłożone polepą (warstwa izolacyjna m.in. z gliny). Z powierzchni ziemi wystawała tylko ich bardzo niewielka część – opisują naukowcy. Wewnątrz znaleziono pojedyncze kawałki przetopionego żelaza i grudy żużla.

Bardzo podobne zespoły pieców – zarówno w formie ich wykonania, jak i ich układzie przestrzennym znane są z obszaru Czech.

O tym, że odnalezione piece służyły właśnie Celtom, przekonały archeologów też znaleziska towarzyszące tym instalacjom. Są to fragmenty naczyń ceramicznych, które należy łączyć z tym ludem. Oprócz tego naukowcy znaleźli metalowe ozdoby i części stroju, w tym także zapinki do szat. Ich specyficzny typ był wykonywany na przełomie V/IV w., co pozwala datować początek istnienia osady w Warkoczu.

Naukowiec mówi, że piece te były używane nawet kilkukrotnie do wytopu żelaza. „Co ciekawe, dymarki (dawne piece hutnicze – przyp. PAP) z okresu rzymskiego, czyli późniejsze o kilkaset lat, były instalacjami jednorazowego użytku” – podkreśla. To dowód na dużą biegłość Celtów w dziedzinie metalurgii – uważają eksperci.

Na razie naukowcy otworzyli tylko jeden niewielki wykop archeologiczny. Badania odbyły się w październiku. „Myślę jednak, że wokół jest więcej pieców” – uważa Dulęba.

Archeolodzy precyzyjnie wytypowali miejsce do przeprowadzenia wykopalisk dzięki zastosowaniu metody magnetycznej, która umożliwia rejestrowanie śladów dawnych budynków i konstrukcji, na które niegdyś silnie oddziaływały wysokie temperatury.

Celtowie wprowadzili znajomość koła garncarskiego i zaawansowanej metalurgii żelaza. Na zdjęciu ilustracyjnym współczesne koło garncarskie (<a href="https://pixabay.com/pl/users/utroja0-800557/?utm_source=link-attribution&amp;utm_medium=referral&amp;utm_campaign=image&amp;utm_content=3199006">utroja0</a> / <a href="https://pixabay.com/pl/?utm_source=link-attribution&amp;utm_medium=referral&amp;utm_campaign=image&amp;utm_content=3199006">Pixabay</a>)

Celtowie wprowadzili znajomość koła garncarskiego i zaawansowanej metalurgii żelaza. Na zdjęciu ilustracyjnym współczesne koło garncarskie (utroja0 / Pixabay)

Warsztat hutników znajdował się w pobliżu zabudowań typowej celtyckiej osady. „Jeśli badania specjalistyczne w postaci analiz i datowania metodą radiowęglową resztek spalonego drewna pochodzącego z pieców potwierdzą nasze przypuszczenie, będziemy mogli z całą pewnością stwierdzić, że jest to pierwsza dobrze udokumentowana pracownia hutnicza Celtów z terenu obecnej Polski” – podkreśla dr Dulęba. Najmłodsze zabytki znalezione w osadzie pochodzą z 2. poł. III w. p.n.e.

Celtowie wprowadzili znajomość koła garncarskiego i zaawansowanej metalurgii żelaza. Nożyce, siekiery, ciosła, pilniki czy młotki w podobnej formie stosowano w Polsce aż do końca epoki przedindustrialnej, czyli przełomu XVIII/XIX w. Do dziś część z nich używana jest w rzemiośle artystycznym. Wraz z Celtami pojawiło się też na obecnych ziemiach Polski koło garncarskie – dzięki temu wynalazkowi naczynia ceramiczne były wykonywane staranniej i były lepsze jakościowo. Pierwsze monety, wykonane ze złota i srebra, znalezione na obecnych ziemiach naszego kraju to również zasługa Celtów.

Autor: Szymon Zdziebłowski, PAP.

Tagi:

Wykorzystujemy pliki cookies, by dowiedzieć się, w jaki sposób użytkownicy korzystają z naszej strony internetowej i móc usprawnić korzystanie z niej. Dalsze korzystanie z tej strony internetowej jest jednoznaczne z zaakceptowaniem polityki cookies, aktualnej polityki prywatności i aktualnych warunków użytkowania. Więcej informacji Akceptuję