Nowelizacja zakłada m.in. prawo wojewody do przeprowadzenia zmiany nazwy, jeśli wcześniej wydane przez niego zarządzenie zastępcze nadające nową nazwę nie zostało wykonane (DariuszSankowski / Pixabay)
Ustawa o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego za pośrednictwem np. nazw jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, urządzeń użyteczności publicznej i pomników ma zakończyć proces dekomunizacji obiektów w przestrzeni publicznej, zwłaszcza ulic, rozpoczęty po zmianie ustroju.
Zgodnie z obowiązującą dotychczas ustawą samorządy terytorialne miały rok na zmianę nazw obiektów symbolizujących lub propagujących komunizm albo inny ustrój totalitarny. Jeśli tego nie zrobiły, a termin minął 2 września, wojewoda – po uzyskaniu opinii Instytutu Pamięci Narodowej – może wydać zarządzenie zastępcze nadające danej ulicy nazwę zgodną z ustawą.
Nowelizacja, którą w piątek podpisał prezydent, zakłada, że wojewoda, w przypadku gdy wydane przez niego zarządzenie zastępcze nie zostanie wykonane, będzie mógł przeprowadzić zmianę nazwy. Z kolei samorządy terytorialne będą zobowiązane zwrócić mu koszty prac w ciągu 30 dni – na podstawie dokumentów finansowo-księgowych, które zostaną im przedstawione.
Skarga na zarządzenie zastępcze będzie przysługiwała tylko wtedy, gdy niemożność wykonania obowiązku określonego ustawą wynikała z przyczyn niezależnych od jednostki samorządu terytorialnego.
Zmiany nadane w trybie zarządzenia zastępczego, jak podkreślono w uzasadnieniu, podlegają specjalnej ochronie prawnej. Zgodnie z nowelizacją zmiana nazwy nadanej w tym trybie będzie możliwa jedynie pod warunkiem, że jednostka samorządu terytorialnego uzyska zgodę Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz wojewody.
Nowelizacja skraca także czas, jaki mają na usunięcie pomników upamiętniających komunizm właściciele terenów, na których się one znajdują – nowy termin to 31 marca 2018 roku (wcześniej obowiązywała data 21 października 2018 roku). Jeżeli właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, na której znajdował się pomnik, nie uczestniczył w jego wznoszeniu, koszty usunięcia zwróci mu wojewoda ze środków Skarbu Państwa.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.
Źródło: PAP.
