Program Geo-Metan ma rozwijać i udoskonalać technologie poszukiwania i wydobycia metanu z pokładów węgla jeszcze przed rozpoczęciem eksploatacji górniczej (wilhei / Pixabay)
Górnicze i energetyczne spółki stworzyły wspólnie program Geo-Metan mający zwiększyć energetyczne wykorzystanie metanu – gazu towarzyszącego złożom węgla kamiennego. Program ma też poprawić bezpieczeństwo górników i przyczynić się do ochrony klimatu.
W czwartek przedstawiciele zarządów Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, Polskiej Grupy Górniczej, Jastrzębskiej Spółki Węglowej oraz grupy Tauron podpisali w Katowicach list intencyjny służący rozwojowi programu, który ma pomóc m.in. zwiększyć krajowe wydobycie gazu ziemnego i zmniejszyć koszty wydobycia węgla.
Metan jest bezwonnym gazem towarzyszącym złożom węgla kamiennego. Ponad dwie trzecie tego gazu wydobywanego w Polsce pochodzi z pokładów metanowych. Podczas wydobycia wydziela się go przeszło 900 mln m sześc., z czego przeszło jedna trzecia jest ujmowana w specjalne instalacje, a reszta uwalniana jest do atmosfery. Jedynie część ujętego metanu jest wykorzystywana do produkcji ciepła, prądu i do chłodzenia.
W ocenie ekspertów Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego rozwój pozyskiwania i wykorzystania metanu mógłby w niedługim czasie przynieść polskiej gospodarce rocznie ok. 1-1,5 mld m sześc. gazu więcej do celów energetycznych. Oznaczałoby to zwiększenie krajowego pozyskania gazu o ok. 30 proc.
Obecnie kopalnie prowadzą odmetanowanie głównie w trakcie wydobycia węgla. Program Geo-Metan ma na celu rozwijanie i udoskonalanie polskich technologii poszukiwania i wydobycia metanu z pokładów węgla jeszcze przed rozpoczęciem eksploatacji górniczej. Taki pilotażowy projekt testowego wydobycia metanu z pokładów węgla prowadzi PGNiG w Gilowicach w województwie śląskim. W trakcie rozpoczętej w lutym zeszłego roku próbnej produkcji uzyskano blisko 900 tys. m sześc. gazu ziemnego o wysokiej zawartości metanu.
– Metan z pokładów węgla może stać się ważnym elementem bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. Jednocześnie odmetanowanie kopalń znacznie poprawi bezpieczeństwo pracy górników i może przyspieszyć tempo wydobycia węgla – powiedział w czwartek prezes PGNiG Piotr Woźniak.
Współpraca pomoże zwiększyć krajowe wydobycie gazu ziemnego, zmniejszyć koszty wydobycia węgla i poprawić bezpieczeństwo górników pracujących pod ziemią.
— PolskaGrupaGórnicza (@BiuroPrasowePGG) 11 stycznia 2018
PGG, PGNiG, @TauronPE oraz @jsw_sa podpisali w Katowicach list intencyjny, który pozwoli na rozwój programu Geo- Metan. pic.twitter.com/BTewwlUWfv
— PolskaGrupaGórnicza (@BiuroPrasowePGG) 11 stycznia 2018
Prezes Polskiej Grupy Górniczej Tomasz Rogala poinformował z kolei, że kopalnie od wielu lat prowadzą odmetanowanie złóż węgla dla bezpieczeństwa załogi i prowadzonych robót. Dodał także, że zapłony i wybuchy metanu są najpowszechniejszymi przyczynami katastrof górniczych. Program Geo-Metan ma m.in. umożliwić odmetanowanie za pomocą otworów wierconych z dołu lub powierzchni przed rozpoczęciem eksploatacji.
Nowymi technologiami pozyskiwania metanu z pokładów węgla i odmetanowaniem kopalń zainteresowana jest też grupa energetyczna Tauron posiadająca trzy własne kopalnie węgla. Rezultatem ma być zwiększona efektywność wydobycia i bezpieczeństwa pracy.
Liderem energetycznego wykorzystania pozyskanego metanu jest dziś Jastrzębska Spółka Węglowa. Spółka w swojej strategii do 2030 roku zaplanowała inwestycje służące zwiększeniu zagospodarowania tego gazu. Zakłada przeszło pięciokrotne zwiększenie produkcji prądu przez silniki gazowe: z 90 tys. megawatogodzin obecnie do 490 tys. megawatogodzin po 2022 roku.
– Im więcej gazu ujmiemy i wykorzystamy do produkcji energii elektrycznej, tym większe korzyści odniesie z tego środowisko naturalne dzięki ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych do powietrza. Grupa JSW stawia na proekologiczne rozwiązania, dlatego chcemy maksymalnie zwiększać wykorzystanie metanu w trakcie robót górniczych – powiedział w czwartek prezes JSW Daniel Ozon. Eksperci oceniają, że potencjał cieplarniany metanu, a tym samym jego negatywny wpływ na klimat, jest ok. 25-krotnie większy niż dwutlenku węgla.
W ostatnich kilku latach polskie przedsiębiorstwa i instytucje wzmożyły działania mające na celu szersze wykorzystanie metanu. Od zeszłego roku w Katowicach funkcjonuje Międzynarodowe Centrum Doskonałości w dziedzinie metanu z kopalń węgla (International Centre of Excellence on Coal Mine Methane). Centrum jest ekspercką instytucją działającą pod patronatem Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (UNECE). To pierwszy taki ośrodek na świecie, który ma pomóc we wdrożeniu w skali globalnej wytycznych i dobrych praktyk zaproponowanych przez ONZ w dziedzinie gospodarowania metanem z kopalń.
Eksperci oceniają, że zwiększone pozyskiwanie i wykorzystanie metanu z pokładów węgla może być równie ważnym elementem budowy polskiego bezpieczeństwa gazowego jak dostawy LNG (skroplonego gazu ziemnego) do gazoportu w Świnoujściu oraz wykorzystanie tzw. Bramy Północnej, czyli gazociągu, który łączy wybrzeże Polski z szelfem norweskim poprzez Danię.
Projekt Geo-Metan ma być uzupełnieniem odmetanowania podziemnego, jednakże go nie zastąpi.
K.O., źródło: PAP.
