Gmach teatru Shakespeare’s Globe w Londynie, będący rekonstrukcją The Globe z czasów Szekspira, w którym były wystawiane jego sztuki, zdjęcie ilustracyjne, niedatowane (RGY23 / Pixabay)
W londyńskim teatrze Shakespeare’s Globe odbyła się w niedzielę anglojęzyczna premiera sztuki Cypriana Kamila Norwida „Kleopatra i Cezar”. To drugie z wydarzeń w ten weekend przedstawiających nawiązania bądź podobieństwa między polskimi twórcami a Williamem Szekspirem.
Napisana w latach 70. XIX w. tragedia „Kleopatra i Cezar” jest nawiązaniem do dzieła Szekspira „Antoniusz i Kleopatra”. Przedstawienie poprzedził wykład na temat postaci i twórczości Norwida, który wygłosił tłumacz Charles Kraszewski.
Dzień wcześniej w Stratford-upon-Avon, rodzinnej miejscowości Szekspira, odsłonięto pomnik Jana Kochanowskiego, a także odbył się minifestiwal ShakesPEERS, podczas którego zwrócono uwagę na wspólne wątki w biografiach obu poetów oraz ich podobne znaczenie w literaturach obu krajów.
Kraszewski, który tłumaczył zarówno Kochanowskiego, jak i Norwida, przyznał w rozmowie z PAP, że ten pierwszy – mimo że tworzył o trzy wieki wcześniej – jest łatwiejszy do zrozumienia dla brytyjskiego odbiorcy. „Wszyscy jesteśmy ludźmi, mamy takie same przeżycia, takie same żądze, smutki, więc gdy Kochanowski pisze o takich rzeczach, to Brytyjczyk czy Amerykanin też mogą te emocje zrozumieć. Trzeba też pamiętać, że Kochanowski i Polska wywodzą się z tej samej tradycji grecko-łacińskiej, co kultura anglosaska, więc są punkty styczne. Weźmy np. ‘Pieśni’ Kochanowskiego – Horacy był wzorcem dla Kochanowskiego, tak samo jak dla poetów brytyjskich. A tam, gdzie potrzebna jest szczegółowa wiedza, zawsze są przypisy” – mówi Kraszewski.
Przyznaje natomiast, że inaczej jest z Norwidem. „Jeśli się nie zna polskiej mitologii, to takie dzieła, jak ‘Krakus’ czy ‘Wanda’ są trudne do zrozumienia i tłumacz musi dawać objaśnienia. Jednak jako poeta Norwid jest podobny pod wieloma aspektami do poetów szeroko znanych w Wielkiej Brytanii, jak np. William Blake czy szczególnie Gerard Manley Hopkins” – uważa Kraszewski. Jego zdaniem, jeśli się zaprezentuje Norwida z tej perspektywy, poprzez te podobieństwa, to jest pewien typ czytelnika anglosaskiego, który jak to zrozumie, może później chcieć zagłębiać się dalej w jego twórczość.
Oba wydarzenia, przedstawienie w Shakespeare’s Globe oraz odsłonięcie pomnika Kochanowskiego wraz z festiwalem ShakesPEERS, zostały zorganizowanie przy udziale Instytutu Kultury Polskiej w Londynie.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński, PAP.
