Kopalnia Węgla Brunatnego Turów w Bogatyni, zdjęcie archiwalne z 8.10.2021 r., powtórnie wydane 3.02.2022 r. (Aleksander Koźmiński / PAP)
Już w czwartek przekazaliśmy stronie czeskiej odpowiednie środki; to było 35 mln euro plus 10 mln euro ze strony PGE; w ślad za tym Republika Czeska wycofała swoją skargę do instytucji europejskich ws. Turowa i to kończy całkowicie sprawę – poinformował w piątek premier Mateusz Morawiecki.
„Już wczoraj przekazaliśmy odpowiednie środki. To było 35 mln plus 10 ze strony PGE. Przypomnę, że pierwotnie wchodziła w grę nawet kwota 55 mln, a więc ograniczyliśmy ją znacznie” – powiedział premier na konferencji prasowej dotyczącej otwarcia Laboratorium Przyszłości w miejscowości Nowa Sarzyna w województwie podkarpackim.
Jak zaznaczył, „to proces, który jest na szczęście zamknięty”. „W ślad za tym Republika Czeska wycofała swój wniosek, swoją skargę do instytucji europejskich. I to kończy całkowicie sprawę” – podkreślił Morawiecki.
Premier Mateusz Morawiecki i szef rządu Czech Petr Fiala podpisali w czwartek w Pradze umowę „między Rządem RP a Rządem Republiki Czeskiej o współpracy w zakresie odnoszenia się do skutków na terytorium Republiki Czeskiej wynikających z eksploatacji kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów”. Umowa zakłada, że Polska ma zapłacić 35 mln euro rekompensaty, natomiast Fundacja PGE ma przekazać 10 mln euro krajowi libereckiemu.
Na wspólnej konferencji Fiala powiedział, że warunkiem wycofania skargi z Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest przelew środków; kiedy zostaną one przelane, wtedy Czechy wycofają skargę. Premier Morawiecki mówił, „że zgodnie z naszą umową dziś lub jutro Republika Czeska wycofa swoją skargę z Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu ws. Turowa i ten problem przestanie istnieć”.
Premierzy Polski Mateusz Morawiecki (po lewej) oraz Republiki Czeskiej Petr Fiala podczas podpisania umowy ws. Kopalni Turów, Praga, 3.02.2022 r. (Daniel Gnap/KPRM/PAP)
Premier na piątkowej konferencji prasowej był pytany także o kary nałożone na Polskę ws. Turowa. 20 września 2021 r. TSUE nałożył na Polskę karę 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środka tymczasowego i niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni.
„Zamierzamy skorzystać ze wszelkich możliwych środków odwoławczych. Nasi prawnicy w Stałym Przedstawicielstwie w Brukseli, przy Komisji Europejskiej, analizują to pod każdym względem i pojawiają się pewne możliwości – tak jest mi to przedstawiane. A więc na pewno skorzystamy ze wszystkich możliwych ścieżek odwoławczych, po to, aby tej skrajnie niesprawiedliwej kary w ogóle nie musieć płacić” – zapewnił premier.
W ocenie szefa rządu, „to kara, która właściwie, gdyby została w odpowiedni sposób zaadresowana, to musielibyśmy zamknąć naszą elektrownię i kopalnię Turów”. „To by oznaczało, że kilkadziesiąt tysięcy polskich rodzin nie miałoby pracy, nie miałoby ciepła systemowego, a kilka milionów osób mogłoby nie mieć energii elektrycznej. To przecież absurd w ogóle taki wyrok wydawać”.
Biuro prasowe PGE potwierdziło w piątek PAP, że przelew w wysokości 10 mln euro od Fundacji PGE na rzecz województwa libereckiego, na cele określone w umowie międzyrządowej, został wykonany w czwartek.
Polsko-czeskie rozmowy dotyczące KWB Turów rozpoczęły się w czerwcu 2021 r. po tym, gdy strona czeska wniosła do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargę przeciwko Polsce w sprawie rozbudowy kopalni. Jednocześnie Praga domagała się wstrzymania wydobycia w kopalni, jako tzw. środka tymczasowego. Strona czeska uważa, że rozbudowa kopalni zagraża dostępowi mieszkańców czeskiego Liberca do wody; skarżą się oni także na hałas i pył związany z działalnością kopalni.
Podpisana w czwartek w Pradze przez premierów Polski i Czech umowa ws. działalności kopalni w Turowie przewiduje dokończenie budowy bariery zapobiegającej odpływowi wód podziemnych, wału ziemnego, monitoring środowiskowy oraz fundusz na projekty lokalne.
Autorzy: Aneta Oksiuta, Wojciech Huk, PAP.
