Polacy uczestniczyli w odkryciu najstarszego muru obronnego z obszaru współczesnego Izraela

Tel Erani to stanowisko archeologiczne na przedmieściach Kirjat Gat niedaleko Aszkelonu. Na zdjęciu ilustracyjnym widok na Aszkelon (Jason Turner – Flickr, CC BY 2.0 / <a href="https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2389253">Wikimedia</a>)

Tel Erani to stanowisko archeologiczne na przedmieściach Kirjat Gat niedaleko Aszkelonu. Na zdjęciu ilustracyjnym widok na Aszkelon (Jason Turner – Flickr, CC BY 2.0 / Wikimedia)

Na stanowisku Tel Erani w okolicach Aszkelonu natrafiono na najstarszy z dotychczas odkrytych murów obronnych w Izraelu. Szacuje się, że ma ok. 5300 lat. Liczy ok. 11 m szerokości. Odkrycia dokonali archeolodzy z Uniwersytetu Jagiellońskiego i izraelskiego Urzędu ds. Zabytków.

Mur, który może zmienić spojrzenie na ten region świata

Zbudowano go z suszonych cegieł mułowych. Według naukowców znaleziony monumentalny mur obronny, wskazuje, że miasta południowego Lewantu, obszaru na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, powstały wcześniej, niż do tej pory uważano, i niezależnie od wielkich centrów cywilizacyjnych w Egipcie i w Mezopotamii. – Udało się nam odkryć najstarszy do tej pory znany mur z obszaru Izraela – podaje Marcin Czarnowicz z Instytutu Archeologii UJ w Krakowie.

W ocenie badaczy możliwa jest rekonstrukcja przebiegu całej fortyfikacji, prawdopodobnie kształtem zbliżonej do okręgu i otaczającej miasto o powierzchni 25 ha.

Obszar Lewantu znajduje się w cieniu wielkich i wczesnych cywilizacji: Egiptu i Mezopotamii. – Większość naukowców twierdzi, że to stamtąd szedł impuls cywilizacyjny do obszarów ościennych. Jednak zintensyfikowane badania na terenie Lewantu każą ten pogląd zrewidować. Region ten z pewnością nie stał na o wiele niższym stopniu rozwoju, a pewne koncepcje – na przykład te związane z rozwojem architektury – mogły tam powstawać niezależnie – mówi archeolog.

Na zdjęciu ilustracyjnym dolina w Izraelu (ddouk / <a href="https://pixabay.com/pl/krajobraz-izrael-dolina-drogi-most-1349923/">Pixabay</a>)

Na zdjęciu ilustracyjnym dolina w Izraelu (ddouk / Pixabay)

Znalezisko ma więc istotne znaczenie dla zbadania i zweryfikowania poglądów na temat historii tego regionu. Wygląda bowiem na to, że Tel Erani, jeszcze przed przybyciem Egipcjan, było dobrze rozwiniętym ośrodkiem z potężną fortyfikacją.

Warto przypomnieć, że najstarszy do tej pory odkryty monumentalny mur obronny z terenu Egiptu odnaleziono na Elefantynie. Ustalono, że wzniesiono go na początku III tysiąclecia p.n.e. – zauważa archeolog.

Naukowcy nie wiedzą jeszcze dokładnie, kiedy badany teren zasiedlili Egipcjanie. Prawdopodobnie stało się to ok. 3100 r. p.n.e. Jednak zdaniem archeologów nie był to najazd zbrojny, gdyż podczas prac wykopaliskowych nie dostrzeżono śladów zniszczeń i walk.

Ślady Egipcjan

W trakcie tegorocznych, lipcowych badań, oprócz odsłonięcia fragmentu muru, udało się zespołowi odkopać też część osady. Przeprowadzone prace archeologiczne wskazywały na to, że zasiedlali ją przybysze z Egiptu. Specjaliści natknęli się na piece o charakterystycznej egipskiej konstrukcji. Ponadto znaleziono także dużą ilość fragmentów form do wypieku egipskiego chleba. W opinii naukowców wytworzono je z lokalnej gliny, ale z pewnością dokonali tego budowniczowie znad Nilu.

Co więcej, część narzędzi krzemiennych powstała na tym terenie, lecz z surowców importowanych z Egiptu. – Są to niezbite dowody na stały pobyt Egipcjan w południowym Lewancie. Kwestią nierozstrzygniętą pozostaje, jak liczna była ta grupa – być może nawet kilkadziesiąt osób – uważa Czarnowicz.

Na zdjęciu ilustracyjnym fragment krajobrazu pustyni Negew w Izraelu (CSalem / <a href="https://pixabay.com/pl/pustynia-krater-negev-izrael-542171/">Pixabay</a>)

Na zdjęciu ilustracyjnym fragment krajobrazu pustyni Negew w Izraelu (CSalem / Pixabay)

Podczas ekspedycji w 2018 roku naukowcy odsłonili także pozostałości budynku pełniącego funkcje mieszkalno-magazynowe, wraz z dziedzińcem. Archeolodzy ustalili, że część pomieszczenia przeznaczono na składowanie sprowadzanych przedmiotów, a inną wydzielono na produkcję typowego egipskiego pieczywa.

Marcin Czarnowicz opowiada: – Odkryliśmy dużą liczbę tokenów, niewielkich przedmiotów będących umownym zapisem zawieranych transakcji lub poszczególnych towarów oraz przedmioty świadczące o wymianie handlowej z północnym Izraelem czy Jordanią.

Projekt badawczy w Tel Erani dofinansowany jest ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Źródło: PAP.

Tagi:

Wykorzystujemy pliki cookies, by dowiedzieć się, w jaki sposób użytkownicy korzystają z naszej strony internetowej i móc usprawnić korzystanie z niej. Dalsze korzystanie z tej strony internetowej jest jednoznaczne z zaakceptowaniem polityki cookies, aktualnej polityki prywatności i aktualnych warunków użytkowania. Więcej informacji Akceptuję