W opublikowanej w poniedziałek informacji z kontroli inwestycji w moce wytwórcze energii elektrycznej w latach 2012-2018 NIK oceniła, że zapewnienie bezpieczeństwa dostaw uzależnione jest przede wszystkim od terminowej budowy nowych bloków energetycznych. Na zdjęciu ilustracyjnym linie energetyczne w nieoznaczonej lokalizacji (eretmari / Pixabay)
Dotychczasowa skala inwestycji w źródła energii elektrycznej odpowiadała potrzebom polskiej gospodarki – oceniła NIK. Izba wskazała jednak na szereg czynników rodzących ryzyko braku pokrycia pełnych potrzeb gospodarki w zakresie energii elektrycznej.
W opublikowanej w poniedziałek informacji z kontroli inwestycji w moce wytwórcze energii elektrycznej w latach 2012-2018 NIK oceniła, że zapewnienie bezpieczeństwa dostaw uzależnione jest przede wszystkim od terminowej budowy nowych bloków energetycznych. Kontrola objęła Ministerstwo Energii oraz dziewięć spółek z grup kapitałowych sektora elektroenergetycznego, odpowiedzialnych za realizację strategii wytwarzania energii oraz będących inwestorami w kluczowych inwestycjach.
Jak poinformowała Izba, sformułowane w efekcie kontroli wnioski do ministra energii to podjęcie skutecznych działań celem przyjęcia Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku przez Radę Ministrów, opracowanie wraz z istotnymi uczestnikami rynku energii planu zastępowania wyłączanych z eksploatacji jednostek nowymi, zgodnie z przyjętą docelową strukturą wytwarzania, oraz wprowadzenie instrumentów monitorowania i oceny wsparcia regulacyjno-ekonomicznego inwestycji.
Izba oceniła, że dotychczasowa skala inwestycji odpowiadała potrzebom polskiej gospodarki. Jednak – jak podkreśliła, „brak stosownej strategii działań administracji rządowej, zaostrzające się kryteria ekologiczne Unii Europejskiej, zmienność regulacji prawnych wpływających na decyzje inwestycyjne oraz trudności i znaczne opóźnienia przy realizacji niektórych inwestycji rodzą ryzyko braku pokrycia pełnych potrzeb gospodarki na energię elektryczną”.
Jak przypomniała NIK, w kolejnych kontrolach wykazywała brak od 2013 roku aktualnej polityki energetycznej państwa oraz brak regulacji tworzących pozafinansowe instrumenty wsparcia inwestycji w odbudowę i rozwój mocy wytwórczych. Stan ten zwiększał ryzyko niezapewnienia ciągłości i niezawodności dostaw energii elektrycznej – podkreśliła Izba.
NIK oceniła, że w latach 2013-2016 zostały opracowane analizy stanowiące merytoryczną podstawę do wypracowania takiej polityki. Mimo to projekt Polityki Energetycznej Polski do roku 2040 przedstawiono dopiero w listopadzie 2018 roku. Do zakończenia tej kontroli NIK był on w fazie konsultacji – podkreśliła Izba.
NIK wskazała, że polskie elektrownie są wyeksploatowane, a elektroenergetyka oparta na źródłach wysokoemisyjnych, a taki stan wymaga wyłączenia najbardziej przestarzałych i zanieczyszczających środowisko bloków i zastąpienia ich nowymi jednostkami wytwórczymi.
W ocenie Izby, to duże wyzwanie dla sektora, które jednocześnie stwarza szansę na zróżnicowanie źródeł wytwarzania pod względem paliwa, ich unowocześnienie oraz zmniejszenie uciążliwości dla zdrowia ludzi i dla środowiska. Biorąc pod uwagę czas realizacji takich inwestycji, już teraz wymagana jest intensyfikacja działań w tym zakresie – wskazała NIK.
Ministerstwo Aktywów Państwowych o raporcie
Prace nad Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku trwają, Krajowy plan na rzecz energii i klimatu został przekazany Komisji Europejskiej – poinformowało Ministerstwo Aktywów Państwowych (MAP), odnosząc się do wyników kontroli NIK.
Jak poinformowało PAP ministerstwo, „w okresie prowadzenia kontroli NIK opublikowano i konsultowano pierwszy projekt PEP 2040”. Natomiast „nowa wersja projektu PEP 2040, w której zaimplementowano wnioski z konsultacji publicznych, zrewidowane i podwyższone cele, rozszerzoną część prognostyczną, a także obszerną ocenę realizacji poprzedniej polityki, jak również ocenę oddziaływania na środowisko została przedłożona do konsultacji publicznych w ramach procedury Strategicznej Oceny Odziaływania na Środowisko po zakończeniu ww. kontroli NIK”. W grudniu 2019 roku projekt PEP 2040 otrzymał pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego – podkreśliło MAP.
Równolegle – jak zaznaczyło ministerstwo – prowadzono prace nad Krajowym planem na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030 (KPEiK). „Procedura opracowania KPEiK obejmowała także konsultacje z Komisją Europejską i konsultacje regionalne. Wnioski z konsultacji oraz rekomendacji KE zaimplementowano do obu dokumentów. Warto zauważyć, że polski KPEiK został doceniony za rzetelnie wykonaną część analityczną” – podało MAP.
Ministerstwo przypomniało, że w poniedziałek 30 grudnia Minister Aktywów Państwowych za pośrednictwem Stałego Przedstawicielstwa RP przy Unii Europejskiej przekazał do Komisji Europejskiej KPEiK, a plan ten opracowano w oparciu o krajowe strategie rozwoju na poziomie rządowym oraz z uwzględnieniem ostatniego projektu PEP 2040.
Źródło: PAP.
