Kamienna konstrukcja, która kiedyś prawdopodobnie górowała nad nieistniejącym już jeziorem, ciągnie się na prawie kilometr wzdłuż wybrzeży Niemiec i ma formę ściany. Na zdjęciu ilustracyjnym morski brzeg w Rostocku nad Bałtykiem, Niemcy (Philipp Deus / Unsplash)
Niemieccy naukowcy odkryli na dnie Morza Bałtyckiego konstrukcję z epoki kamienia, która z dużym prawdopodobieństwem może być najstarszą megastrukturą zbudowaną przez człowieka w Europie – informuje czasopismo „PNAS”.
Kamienna konstrukcja, która kiedyś prawdopodobnie górowała nad nieistniejącym już jeziorem, ciągnie się na prawie kilometr wzdłuż wybrzeży Niemiec i ma formę ściany.
Badacze dostrzegli ją całkowicie przypadkowo – w trakcie monitorowania wód Zatoki Meklemburskiej ze statku badawczego podczas studenckiego rejsu naukowo-edukacyjnego.
Bliższe oględziny zanurzonej ściany, którą nazwano Blinkerwall, ujawniły, że składa się ona z około 1400 mniejszych kamieni i 300 większych głazów. Co ciekawe, te ostatnie są tak ciężkie, że nawet grupa ludzi nie jest w stanie ich poruszyć.
Odkrywcy z Leibniz Institute for Baltic Sea Research określają to znalezisko mianem „niezwykle ekscytującego”. Podkreślają, że konstrukcja pochodzi z epoki kamienia i wybudowano ją ponad 10 tysięcy lat temu. Przez większość czasu pozostawała zatopiona pod wodami Bałtyku.
„Konstrukcje z epoki kamienia mogą zapewnić unikatowy wgląd w kultury późnego glacjału i mezolitu wokół Morza Bałtyckiego – piszą badacze w swojej publikacji. – Jednak niezwykle rzadko zdarza się, aby tego typu struktury przetrwały do naszych czasów na gęsto zaludnionym subkontynencie środkowoeuropejskim. Ta zachowała się pod wodą w zachodnim Bałtyku”.
#ArchäologischeSensation: Forschungsteam um Jacob Geersen von @Ostseeforschung findet Steinwall am Grund der Ostsee, der vor mehr als 10.000 Jahren erbaut wurde und damit vermutlich die älteste #Megastruktur Europas aus Menschenhand ist: https://t.co/QhtbpWw4GB pic.twitter.com/w5oVn5F1UJ
— Leibniz_IOW (@Ostseeforschung) February 13, 2024
Analizy naukowców sugerują, że struktura została zbudowana przez grupy łowiecko-zbierackie żyjące na tych terenach. Prawdopodobnie postawiono ją nad brzegiem jeziora lub bagna. Po około 1500 latach istnienia zalały ją słone wody morskie, dzięki którym w doskonałym stanie przetrwała na dnie (21 metrów pod powierzchnią) do dnia dzisiejszego.
Choć przeznaczenie muru jest trudne do określenia i udowodnienia, specjaliści przypuszczają, że mógł służyć do wspomagania myśliwych podczas polowań na stada reniferów.
„Uciekające zwierzęta były zmuszone podążać wzdłuż takich konstrukcji i nie próbowały przez nie przeskakiwać – wyjaśnia w wywiadzie dla „The Guardian” dr Jacob Geersen, główny autor publikacji. – Tworzyło się ‘wąskie gardło’ między taką ścianą a np. brzegiem jeziora lub drugą podobną strukturą”.
Jego zdaniem możliwe jest więc to, że druga ściana nadal pozostaje zakopana w osadach dna morskiego.
Z uwagi na konstrukcję i rozmiar muru, którego długość wynosi dokładnie 971 metrów, a wysokość 1 metr, Geersen i jego współpracownicy wykluczają, aby mógł on powstać w wyniku jakichkolwiek naturalnych procesów, np. tsunami czy poruszającego się lodowca.
Łączną masę konstrukcji naukowcy szacują na 142 tony.
„Wszystko to stawia Blinkerwall w gronie najstarszych znanych przykładów architektury myśliwskiej na świecie i potencjalnie czyni go najstarszą megastrukturą wzniesioną przez człowieka w Europie” – stwierdzają naukowcy.
Teraz badacze zamierzają ponownie odwiedzić miejsce znaleziska, aby zrekonstruować starożytny krajobraz i poszukać kości zwierzęcych lub ludzkich, pocisków używanych podczas polowań i innych artefaktów, które mogą być zakopane w osadach wokół ściany.
Autorka: Katarzyna Czechowicz, PAP.
