Fundacja Audiodeskrypcja z Białegostoku zamierza udostępnić osobom z dysfunkcją wzroku ok. 80 kolejnych dzieł sztuki (aitoff / Pixabay)
Otworzyli niewidomym „Drzwi do kultury i sztuki”. Przybliżają malarstwo, rzeźbę i zabytki kultury, których osoby niewidome i niedowidzące nie są w stanie samodzielnie zobaczyć. Potrzeba obcowania ze sztuką towarzyszy człowiekowi niezależnie, czy widzi, słyszy, czy też nie. Fundacja Audiodeskrypcja z Białegostoku zamierza udostępnić osobom z dysfunkcją wzroku ok. 80 kolejnych dzieł sztuki. To już 4. edycja projektu. Tym razem zostaną zaprezentowane dzieła pochodzące z II poł. XIX w. Jak zawiadamia Tomasz Strzymiński z Fundacji, w realizacji biorą udział historycy sztuki i audiodeskryptorzy. Akcja ma potrwać do końca 2018 roku. Jej efekty zostaną opublikowane na portalu iSztuka.edu.pl.
Sztuka dla każdego
Marzeniem założycieli Fundacji, niewidomych Tomasza Strzymińskiego i Barbary Szymańskiej, które od kilku lat się już cyklicznie spełnia, jest stworzenie „wirtualnej, wielozmysłowej historii sztuki w postaci edukacyjnej platformy internetowej” – czytamy na stronie iSztuka.
Organizacja jest pionierem w zakresie audiodeskrypcji i upowszechniania sztuki wśród osób niewidomych od urodzenia lub słabowidzących, którzy pragną poznawać kulturę w możliwie jak najpełniejszy sposób.
Dzięki pracy osób tworzących Fundację udało się już zaprezentować ponad 180 dzieł sztuki od prehistorii do romantyzmu, uznawanych w środowisku historyków sztuki za „mistrzowskie wypowiedzi artystów żyjących w różnym czasie i miejscu” – piszą autorzy projektu, którzy chcą przełożyć obraz na język słowa i dźwięków, a podczas osobistego kontaktu z dziełem także „zobaczyć” go za pomocą bodźców dotykowych.
Twórcy Fundacji nie tylko popularyzują, lecz także pokazują, jak istotną rolę pełni audiodeskrypcja w życiu osób z dysfunkcją wzroku.
Słowem i dźwiękiem
Prezentowane dzieła udostępniane są na portalu wraz z audiodeskrypcją. Osoby z dysfunkcją wzroku mogą dzięki niej zapoznać się ze sztuką poprzez wysłuchanie nagrań opisujących dany obiekt. Dostępne są też skrypty. Audiodeskrypcję stosuje się także do przystosowywania filmów, spektakli teatralnych, oper. Z opisów tekstowych mogą korzystać np. osoby niesłyszące.
„Nachylone w naszą stronę, miękko pofałdowane białokremowe sklepienie ‘Sali Byków’ uwypukla uchwycone w ruchu sylwetki zwierząt.
W otoczeniu galopujących w prawo koni i nadbiegających z drugiej strony jeleni, zmierzają ku sobie dwa gigantyczne byki.
Przy wejściu od lewej, zwierzę o bardzo długich, wyprostowanych rogach, ukazanych od przodu.
Jego sylwetka zwrócona w prawo, obrysowana roztartym czarnym konturem.
Głowa kanciasta, wygięty grzbiet i mały ogonek.
Pomiędzy mocnymi, krótkimi nogami sięgający ziemi brzuch.
Pierś przesłania 9 metrowy, czarny fryz galopujących jeden za drugim, ośmiu pomniejszonych koni” – to fragment skryptu z poprzednich edycji, autorstwa Aleksandry Niedzielskiej-Sarnes i Barbary Szymańskiej, dotyczący malowidła naskalnego z jaskini Lascaux, datowanego na ok. 17 tys. – 15 tys. lat p.n.e. Cały opis dzieła można usłyszeć lub przeczytać na stronie iSztuka.
Około 80 zabytków w 4. edycji
Ta edycja ma przetransponować na język słowa ok. 80 dzieł z II poł. XIX w., obrazów, rzeźb, a także zabytków architektury, zostanie dodany m.in. opis wieży Eiffla i Budynku Secesji w Wiedniu. We wcześniejszych latach znalazły się obok innych światowych zabytków m.in. dziedziniec arkadowy Zamku Królewskiego na Wawelu oraz budynek Teatru Wielkiego w Warszawie.
Projekt wspierają Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i miasto Białystok. Wraz z Fundacją Audiodeskrypcja przedsięwzięcie współtworzą Fundacja Promocji Sztuki „Niezła Sztuka” oraz Spółdzielnia Socjalna Akces Lab.
Warto dodać, że Fundacja Audiodeskrypcja organizuje również wykłady i szkolenia przeznaczone dla osób i instytucji, które chcą nauczyć się tworzenia audiodeskrypcji, by realizowane przez nich działania były dostępne także dla osób niepełnosprawnych. Do tej pory przeszkolono ponad tysiąc osób.
Na swoim koncie Fundacja ma też przygotowanie audiodeskrypcji m.in. do kilkudziesięciu filmów, audioprzewodniki dla muzeów i miast, audycje radiowe o sztuce.
Organizacja jest ponadto inicjatorem akcji społecznej „Sztuka, której nikt nie widział”, czyli pierwszej w Polsce aukcji i wystawie audiodeskrypcji, na której zamiast obrazów prezentowano opowieści o nich.
A.I., źródła: PAP, iSztuka, Audiodeskrypcja.
