Premier Wielkiej Brytanii Theresa May rozmawia z premierem Portugalii Antóniem Costą podczas szczytu Unii Europejskiej w Brukseli, 22.03.2018 r. (ERIC VIDAL/PAP/EPA)
Przywódcy 27 krajów członkowskich zawarli w tym tygodniu porozumienie z Wielką Brytanią w sprawie tzw. okresu przejściowego, mającego miejsce przed ostatecznym brexitem. Porozumienie dotyczyło praw obywateli i rozliczeń finansowych. Według uczestników szczytu UE-27 dopracowania wymaga jeszcze kwestia granicy irlandzkiej. Piątkowa decyzja liderów UE daje zielone światło do przejścia do dalszej fazy negocjacji na temat przyszłych stosunków, głównie handlowych, po zakończeniu okresu przejściowego.
Przywódcy we wnioskach ze szczytu dążyli do zawarcia „jak najbliższego” porozumienia o partnerstwie z Wielką Brytanią, które ma objąć handel i kwestie gospodarcze, jak również współpracę w innych dziedzinach, w szczególności w walce z terroryzmem i międzynarodową przestępczością, a także w kwestiach bezpieczeństwa i polityki zagranicznej.
Liderzy UE podkreślili we wnioskach ze spotkania, że muszą brać pod uwagę wielokrotnie przedstawiane przez Wielką Brytanię stanowisko, które znacznie ogranicza możliwość zawarcia „głębokiego” porozumienia w sprawie przyszłego partnerstwa.
„Bycie poza unią celną i jednolitym rynkiem nieuchronnie doprowadzi do tarć w kwestiach handlu. Rozbieżność w zewnętrznych taryfach i wewnętrznych regulacjach, a także brak wspólnych instytucji i wspólnego systemu przepisów prawnych wymaga kontroli w celu utrzymania integralności jednolitego rynku UE oraz rynku brytyjskiego. To niestety będzie miało negatywne konsekwencje gospodarcze, szczególnie dla Wielkiej Brytanii” – napisali we wnioskach.
Przyszły kształt handlu z Wielką Brytanią
Uczestnicy szczytu UE-27 wyrazili gotowość do zawarcia porozumienia o wolnym handlu z Wielką Brytanią, kiedy Zjednoczone Królestwo przestanie być państwem członkowskim. Takie porozumienie nie będzie mogło jednak oferować Londynowi takich samych korzyści jak członkostwo w UE i nie może być równoznaczne z uczestnictwem w jednolitym rynku lub jego części.
Przyszłe porozumienie handlowe obejmie obrót towarami „we wszystkich sektorach” i będzie zmierzać do utrzymania zerowych taryf bez restrykcji dotyczących ilości, przy zachowaniu reguł dotyczących pochodzenia. Ma też zachować dotychczasowy dostęp do łowisk i zasobów. W jego ramach usługi rynkowe, w tym finansowe, będą się odbywać na zasadach regulowanych przez prawo krajowe państw członkowskich jako konsekwencja faktu, że Wielka Brytania nie będzie już podlegała regulacjom wspólnotowym.
Zawarte porozumienie jest korzystne dla obywateli UE, którzy wyjeżdżają do Wielkiej Brytanii, w tym dla Polaków, bo zakłada, że w okresie przejściowym będą nabywać te same prawa, co osoby przybyłe jeszcze przed brexitem.
M.J., źródło: PAP.
