Obrady szczytu państw Bukaresztańskiej Dziewiątki, przy stole, od lewej: prezydent Węgier Katalin Novák, prezydent Litwy Gitanas Nausėda, prezydent Bułgarii Rumen Radew, prezydent Rumunii Klaus Iohannis, prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden, prezydent RP Andrzej Duda, sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg, prezydent Słowacji Zuzana Čaputová, prezydent Łotwy Egils Levits, prezydent Estonii Alar Karis i premier Czech Petr Fiala, Pałac Prezydencki w Warszawie, 22.02.2023 r. (Marcin Obara / PAP)
Artykuł 5. Traktatu północnoatlantyckiego jest świętym zobowiązaniem, którego podjęły się Stany Zjednoczone – mówił w środę prezydent USA Joe Biden podczas szczytu B9 w Warszawie.
W środę w Warszawie – w obecności prezydenta USA oraz sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga – odbywa się szczyt Bukareszteńskiej Dziewiątki, czyli państw wschodniej flanki NATO: Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji i Węgier. Jest to inicjatywa służąca koordynacji stanowisk oraz wymianie poglądów państw wschodniej flanki NATO na sprawy bezpieczeństwa.
Biden podczas swojego wystąpienia wstępnego przypomniał, że przed laty jako senator nalegał na rozszerzenie NATO, aby powiększyć strefę stabilności. „Jak na ironię jedna z ostatnich rozmów, które toczyliśmy z naszym przyjacielem w Rosji, polegała na tym, że ja powiedziałem: ubiegasz się dalej o finlandyzację NATO, a zobaczyć na własne oczy NATO-izację Finlandii, i to się staje” – mówił, nawiązując do wniosku Finlandii o przyjęcie jej do Sojuszu.
„Jesteśmy silni, coraz silniejsi, i mówię koleżankom i kolegom prezydentom, że to zaszczyt, że mogę być z wami, tak silnymi sojusznikami w NATO” – powiedział prezydent USA.
Dodał, że szef NATO Jens Stoltenberg „naprawdę fantastycznie wywiązywał się ze swoich obowiązków”. „I bardzo polegam na jego osądzie sytuacji” – podkreślił Biden.
Prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden i prezydent RP Andrzej Duda podczas obrad szczytu państw Bukaresztańskiej Dziewiątki, Pałac Prezydencki w Warszawie, 22.02.2023 r. (Marcin Obara / PAP)
Przypomniał, że B9 została powołana w 2015 roku, więc rok po aneksji Krymu przez Rosję. „A teraz zbliżamy się do pierwszej rocznicy kolejnej agresji Rosji [na Ukrainę] i jesteśmy coraz bardziej solidarni i zjednoczeni […] jesteśmy zobowiązani do wzajemnej i zbiorowej obrony z myślą zresztą nie tylko o Ukrainie, [ale] o demokracji, bezpieczeństwie i pokoju na całym świecie” – podkreślił Biden i poinformował, że także o tym rozmawiał z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim.
„My, jako Stany Zjednoczone, staramy się dostarczać krytycznej infrastruktury” – mówił Biden podczas szczytu B9 w Warszawie. „Wiem, że wasze kraje przyjęły miliony uchodźców. Staramy się uruchomić, co tylko możliwe, aby wesprzeć Ukrainę, aby Ukraina mogła walczyć o swoją wolność” – podkreślał.
Amerykański prezydent mówił ponadto, że kraje B9 były w ostatnim roku nie tylko liderami, ale też tymi sojusznikami, którzy wzmacniali NATO. „Chciałem powiedzieć, że jest to ewidentnie widoczne” – wskazał.
„Artykuł 5. [Traktatu północnoatlantyckiego] jest świętym zobowiązaniem, którego podjęły się Stany Zjednoczone” – zadeklarował prezydent Biden. „Będziemy bronić każdego cala terytorium NATO” – dodał.
Polityk przyznał także, że „chodzi nie tylko o wolność Ukrainy, chodzi o wolność w ogóle”.
Prezydent USA mówił także, że od czasów II wojny światowej nie mieliśmy do czynienia z taką agresją, jaka ma obecnie miejsce na Ukrainie.
Artykuł 5. traktatu NATO stanowi, że: „Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub kilka z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uważana za napaść przeciwko nim wszystkim […]”.
Artykuł ten został wykorzystany przez USA po ataku z 11 września 2001 r., co dało początek wojnie z terroryzmem i wkroczeniu Stanów Zjednoczonych wraz z innymi członkami NATO do Iraku i Afganistanu.
Bukareszteńska Dziewiątka to regionalna inicjatywa Polski i Rumunii służąca koordynacji stanowisk oraz wymianie poglądów państw wschodniej flanki NATO na sprawy bezpieczeństwa. Formułę konsultacji w gronie tych dziewięciu krajów zainaugurowało spotkanie prezydentów w Warszawie w 2014 r. W listopadzie 2015 r. w Bukareszcie państwa Europy Środkowo-Wschodniej podpisały wspólną deklarację połączenia wysiłków na rzecz zapewnienia silnej, wiarygodnej, zrównoważonej obecności wojskowej NATO w regionie.
Autorzy: Grzegorz Bruszewski, Karol Kostrzewa, PAP.
