Struktura oczu trylobita przypomina oczy złożone (WikimediaImages / Pixabay)
Międzynarodowy zespół naukowców zaobserwował, że oczy złożone, występujące obecnie u skorupiaków i owadów pojawiły się już setki milionów lat temu – czytamy w piśmie „Proceedings of the National Academy of Sciences” („PNAS”). Tego typu strukturę oczu rozpoznano na skamieniałościach sprzed 500 mln lat, u trylobitów.
Współcześnie oczy złożone występują u owadów i stawonogów. Czym wyróżniają się takie oczy?
Dzięki ich mozaikowej strukturze owady i skorupiaki mogą doskonale rejestrować zmiany intensywności światła w szerokim zakresie fal. Pszczoły widzą ultrafiolet i potrafią rozróżniać polaryzację światła. Jest to cenne zwłaszcza przy pochmurnym niebie, gdyż znacznie ułatwia orientację w terenie.
Co więcej, niektóre owady mają zdolność widzenia nawet w polu 360 stopni. Umiejętność tę obserwuje się zwłaszcza u drapieżnych owadów.
Tego rodzaju złożona budowa oka ma też minusy, mianowicie nie pozwala na ostre widzenie kształtów. Układ nerwowy tych organizmów scala mozaikowy obraz pola widzenia w jeden kształt.
Współpracujący ze sobą naukowcy z Kolonii, Tallina i Edynburga dostrzegli, że podobne struktury oczu widać na skamieniałościach pochodzących sprzed 500 mln lat, u trylobitów.
Trylobity to grupa wymarłych stawonogów z paleozoiku, żyjących na grząskich dnach mórz. To zwierzęta, których ciało, charakterystycznie owalne i spłaszczone, pokrywał wapienny pancerz. Pojawiły się w kambrze i wyginęły pod koniec permu.
Odkryto, że ich struktura oczu przypomina oczy złożone, ale brakuje im soczewek, które występują u dzisiejszych owadów i skorupiaków.
Zespół badawczy analizował zachowaną w bardzo dobrym stanie skamieniałość trylobita z gatunku Schmidtiellus reetae. Wymieniony trylobit posiadał oko składające się z ok. 100 elementów. Podobnie jak u współczesnych owadów każdy z nich wyposażony był w ok. osiem komórek czuciowych. Dzięki pigmentowi stawonogi mogły rozpoznawać jasność otoczenia i przekazywać tę informację do układu nerwowego.
Co ciekawe, jak twierdzą naukowcy, po kilku milionach lat pojawił się trylobit Holmia kjerulfi z regionu bałtyckiego, którego oczy były już porównywalne z narządem wzroku żyjących obecnie ważek.
A.I., źródło: PAP.