Specjalny przedstawiciel Chin ds. euroazjatyckich Li Hui (trzeci po prawej) rozmawia z ministrem spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułebą (trzeci po lewej) podczas spotkania w Kijowie, Ukraina, 17.05.2023 r., zdjęcie udostępnione przez służby prasowe ukraińskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych (UKRAINIAN FOREIGN MINISTRY/HANDOUT/PAP/EPA)
Polska z zaniepokojeniem przyjmuje deklaracje Pekinu o dążeniu do zacieśnienia relacji dwustronnych z Rosją – oświadczyło MSZ. Wiceszef MSZ Wojciech Gerwel w rozmowie z Li Hui, specjalnym przedstawicielem ds. Eurazji, wysłannikiem władz Chin, pozytywnie odniósł się natomiast do podjętego ostatnio przez Pekin dialogu z Kijowem.
Jak poinformowało w komunikacie MSZ, piątkowe spotkanie dyplomatów w Warszawie odbyło się z inicjatywy strony chińskiej, a „[c]elem wizyty chińskiego dyplomaty było przeprowadzenie konsultacji z kluczowymi partnerami w Unii Europejskiej w kwestii chińskiego stanowiska wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę”.
Gerwel – głosi komunikat – pozytywnie odniósł się do podjętego ostatnio przez Pekin dialogu z Kijowem, czego wyrazem była rozmowa telefoniczna przywódców Chin i Ukrainy oraz obecna wizyta chińskiego wysłannika.
Wiceszef polskiej dyplomacji podkreślił, że agresja Rosji na Ukrainę stanowi kluczowe wyzwanie dla stabilności i bezpieczeństwa regionalnego i globalnego. Podkreślono, że w tej wojnie racje nie są rozłożone równo, a wszelkie próby zrównania statusu Rosji – agresora i Ukrainy – ofiary są nie do zaakceptowania.
„Zakończenie konfliktu i przywrócenie pokoju musi być bezwzględnie oparte o zasady prawa międzynarodowego, w tym Kartę Narodów Zjednoczonych. Popieramy plan pokojowy prezydenta [Ukrainy Wołodymyra] Zełenskiego, który stanowi dobrą podstawę do rozwiązania konfliktu. Wycofanie się rosyjskich wojsk oraz zwrócenie bezprawnie odebranych przez Rosję ziem stanowią jedyne możliwe do zaakceptowania rozwiązanie na rzecz osiągnięcia sprawiedliwego pokoju” – stwierdził wiceminister Gerwel cytowany w komunikacie MSZ.
MSZ podkreśliło, że „Polska z zaniepokojeniem przyjmuje deklaracje Pekinu o dążeniu do zacieśnienia relacji dwustronnych z Rosją, państwem agresorem”.
Gerwel – jak głosi komunikat – wyraził nadzieję, że Chiny nigdy nie uznają nielegalnej aneksji ukraińskich ziem przez Rosję, podobnie jak dotychczas nie uznały aneksji Krymu z 2014 r. Podkreślił także, że pomoc wojskowa, w tym ewentualne dostawy broni z Chin do Rosji, mogą mieć bardzo poważne skutki dla relacji Europy z Chinami.
Wiceminister Wojciech Gerwel przyjął specjalnego wysłannika rządu Chin ds. Eurazji – komunikat MSZ. https://t.co/TPaZOv2uGK
— Łukasz Jasina (@RzecznikMSZ) May 19, 2023
MSZ zwróciło uwagę, że prawo Ukrainy do samoobrony jest oparte na art. 51 Karty Narodów Zjednoczonych, a wsparcie dla ofiary napaści zbrojnej jest nie tylko prawem, ale wręcz obowiązkiem wszystkich członków społeczności międzynarodowej.
„W tym kontekście wiceminister Gerwel wskazał na szczególną odpowiedzialność Chin jako stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ i wyraził oczekiwanie, że Chiny – orędownik pięciu zasad pokojowego współistnienia – potępią rosyjską agresję i podejmą próbę wpłynięcia na Rosję na rzecz rezygnacji z agresji i powrotu do przestrzegania prawa międzynarodowego” – czytamy w komunikacie MSZ.
Zaznaczono też, że wiceminister Gerwel potępił groźby użycia broni nuklearnej przez Rosję. „Stanowi to niebezpieczny precedens i może mieć negatywne skutki również dla innych części świata. Polska liczy na konkretne działania ze strony Chin wobec Rosji – państwa szantażującego świat użyciem tej broni” – przekazał resort dyplomacji.
Wiceminister podkreślił konieczność wsparcia ze strony społeczności międzynarodowej, w tym ze strony Chin, dla działań Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej na Ukrainie, przede wszystkim w celu zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania elektrowni jądrowej w Zaporożu.
Chiński dyplomata – jak relacjonuje polskie MSZ – zaznaczył, że sytuacja na Ukrainie nie służy niczyim interesom.
„W opinii strony chińskiej nie ma łatwego rozwiązania w kwestii wojny na Ukrainie. Rozmówca wskazał na potrzebę zawieszenia broni i powrotu do rozmów pokojowych. W tym kontekście, podkreślił również 12-punktowe ‘Stanowisko Chin w sprawie politycznego rozwiązania kryzysu na Ukrainie’” – informuje MSZ.
Resort przekazał, że ambasador Li zadeklarował zdecydowany sprzeciw Chin wobec użycia broni jądrowej, wskazując na wagę, jaką Chiny przywiązują do bezpieczeństwa jądrowego oraz utrzymania mandatu organizacji międzynarodowych.
We wtorek i środę specjalny przedstawiciel chińskich władz przebywał na Ukrainie. Według władz w Kijowie wysłannik Pekinu spotkał się z szefem ukraińskiej dyplomacji Dmytro Kułebą. Strona chińska powiadomiła w czwartek, że Li przeprowadził również rozmowy z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim.
Minister Kułeba szczegółowo poinformował wysłannika Chin o zasadach przywrócenia trwałego i sprawiedliwego pokoju opartego na poszanowaniu suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy – powiadomiło w środę MSZ w Kijowie. Szef ukraińskiej dyplomacji miał też zwrócić uwagę na znaczenie udziału ChRL we wdrażaniu „formuły pokojowej” opracowanej przez prezydenta Zełenskiego, inicjatywy zbożowej na Morzu Czarnym oraz bezpieczeństwa nuklearnego.
12 maja rzecznik chińskiego MSZ Wang Wenbin poinformował, że ambasador Li Hui, specjalny przedstawiciel ds. euroazjatyckich, od 15 maja rozpocznie cykl wizyt w Europie, podczas których odwiedzi Ukrainę, Polskę, Francję, Niemcy i Rosję, aby omówić polityczne rozwiązanie kryzysu ukraińskiego z każdą z tych stron. Przywódca ChRL Xi Jinping zapowiedział tę wizytę 26 kwietnia podczas rozmowy telefonicznej z prezydentem Zełenskim.
Li Hui był ambasadorem Chin w Rosji w latach 2009-2019.
Według relacji Karola Kostrzewy, PAP.
