Dzięki społecznościowemu projektowi astronomicznemu Exoplanet Explorers astronomowie amatorzy pomagają naukowcom w odkrywaniu planet poza Układem Słonecznym (WikiImages / Pixabay)
Na początku tego roku odkryto system planetarny K2-138 dzięki projektowi crowdsourcingowemu Exoplanet Explorers. Jest to pierwsze tego rodzaju odkrycie, którego autorstwo można przypisać społeczności internetowej. Ponad 17 tysięcy wolontariuszy pracuje w ramach projektu Exoplanet Explorers i pomaga naukowcom w detekcji planet pozasłonecznych.
Do poszukiwania egzoplanet wykorzystywany jest teleskop Keplera. W ramach swojej trzyletniej misji obserwował on 287 309 gwiazd, a każdego miesiąca dodawane są dane na temat dziesiątek tysięcy nowych gwiazd. Aby poradzić sobie z obróbką tak wielu informacji, naukowcy Ian Crossfield z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Cruz oraz Jessie Christiansen z Caltechu stworzyli projekt społecznościowy Exoplanet Explorers, w ramach którego astronomowie amatorzy z całego świata mogą brać udział w odkrywaniu planet pozasłonecznych.
Artystyczne wyobrażenie układu K2-138 – pierwszego odkrytego dzięki społeczności internetowej (NASA / JPL-Caltech)
– Ludzie z każdego zakątka świata mogą się zalogować i nauczyć się, jak wyglądają prawdziwe sygnały z egzoplanet, a następnie przejrzeć dane zebrane z teleskopu Keplera, aby zagłosować, czy zaklasyfikować dany sygnał jako tranzyt, czy po prostu szum. Każdy potencjalny sygnał tranzytowy analizowany jest przez co najmniej 10 osób, a każdy z nich potrzebuje przynajmniej 90 proc. głosów na ‘tak’, aby można go było uwzględnić w dalszej charakterystyce – powiedziała Jessie Christiansen.
Internetowi astronomowie przeczesywali zbiór danych o nazwie C12, który wcześniej nie był poddawany analizie przez ekspertów. Dokonano identyfikacji prawie 5 tysięcy potencjalnych sygnałów tranzytów planet pozasłonecznych, z których 72 otrzymały pozytywne głosy od co najmniej 60 proc. przeglądających je osób. Wśród nich znajdował się K2-138, którego zaklasyfikowano jako kandydata na układ składający się z wielu planet.
Układ był wyłaniany poprzez głosowanie – do dalszej analizy astronomowie brali obiekty, na które głosy oddało co najmniej 10 osób. W przypadku systemu K2-138 trzy planety dostały 100 proc. głosów, a czwarta 92 proc. Po dokładniejszym przyjrzeniu się układowi naukowcy z Kalifornii dostrzegli jeszcze jedną planetę.
Układ K2-138 składa się z pięciu planet większych od Ziemi, ale mniejszych od Neptuna. Najdalsza planeta okrąża słońce układu w zaledwie 13 dni, co znaczy, że planety krążą blisko siebie – w odległości mniejszej od tej, która Merkurego dzieli od Słońca.
