Mężczyzna zawiesza flagę państwową, Warszawa, 30.04.2018 r. (Leszek Szymański / PAP)
Flaga Polski 2 maja obchodzi swój dzień już po raz 15. Coraz więcej Polaków decyduje się na wywieszenie tego symbolu narodowego na własnych domach. Jak tłumaczy Andrzej Bebłowski z Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego, jej barwy są odwzorowaniem herbu Orła Białego, który jest znakiem państwowym od 1295 roku. Przypomniał też, że: „kolor biały symbolizuje łagodność, przyjaźń, dobrobyt, a kolor czerwony – krew, czyli walka o suwerenność, walka o niepodległość”.
Dopiero w 1919 roku Polska miała swą oficjalną flagę
Andrzej Bebłowski wyjaśnia, że w 2004 roku Sejm uchwalił Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej na wzór innych państw, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych, gdzie Dzień Flagi został po raz pierwszy ustanowiony „na pamiątkę uchwalenia pierwszej flagi amerykańskiej z 1777 roku”.
Wybór daty miał zdaniem eksperta dwie przyczyny: historyczną – 2 maja 1945 roku flaga Polski została zatknięta na Reichstagu i Kolumnie Zwycięstwa w Berlinie, oraz drugą, związaną z likwidacją przez władze PRL-u święta 3 Maja i nakazem natychmiastowego zdjęcia flag po 1 maja, by nie dotrwały do 3 maja.
Bebłowski podaje, że w 1295 roku Orzeł Biały stał się za sprawą Przemysła II herbem całego państwa. Z kolei barwy flagi narodowej zostały ustanowione przez Sejm w sierpniu 1919 roku, po zakończeniu I wojny światowej.
Jednocześnie wspomina, że: – Wprawdzie w czasie powstania listopadowego Sejm uchwalił barwy biało-czerwone, ale nie dla flagi, tylko dla kokardy narodowej, której używała patriotycznie nastawiona ludność, a także wojsko.
Ponadto ekspert wskazał, że zmieniał się odcień czerwieni na fladze. Wcześniej był ciemniejszy, a stopniowo stawał się bardziej żywy. Obecnie kolor ten określa się jako cynober. Biel natomiast pozostała czystą bielą.
Obchody Dnia Flagi RP oraz Dnia Polonii i Polaków za Granicą – uroczyste podniesienie Flagi Państwowej RP na Wieży Zegarowej Zamku Królewskiego w Warszawie, 2.05.2018 r. (Jakub Kamiński / PAP)
Biało-czerwone barwy nie tylko na polskiej fladze
Andrzej Bebłowski zwraca uwagę, że istotne są też ustawowo określone proporcje flagi, które na wzór szwedzkiej wynoszą 5:8, czyli np. 50 cm szerokości na 80 cm długości. Proporcje pomagają odróżnić naszą flagę od innych, zwłaszcza że jak wskazuje ekspert, barwy biało-czerwone były już obecne na świecie, gdy Polska zaczęła się odradzać. Monako miało biało-czerwoną flagę i banderę, a po wojnie Indonezja też przybrała te same barwy.
Jak zaznacza Bebłowski: – Polska flaga tym się odróżnia, że kolor godła, czyli Orła Białego, jest u góry, jako że ważniejszy.
Jednak za Cesarstwa Austriackiego panowały inne reguły heraldyczne i istotniejszy był kolor tarczy. Ekspert wyjaśnia, że z tej przyczyny: „pierwsze flagi polskie, jeszcze nieoficjalne w czasie I wojny światowej, były czerwono-białe w Krakowie i okolicach. Ludność była zdezorientowana. Nie wiedziała, pod jakimi flagami demonstrować, więc demonstrowali pod dużymi, czerwonymi płachtami z dużym, aplikowanym białym orłem”.
Bebłowski powiedział, że po I wojnie światowej Czechy też miały biało-czerwoną (w odcieniu malinowym) flagę herbową, która była odwzorowaniem herbu białego lwa na czerwonym polu. Aby uniknąć pomyłek, polscy dyplomaci wprowadzili na środek białego pasa herb z wizerunkiem Orła Białego.
– Co ciekawe, w czasie wojny jedno z miast niemieckich miało flagę miejską biało-czerwoną – opowiada Andrzej Bebłowski. – Jeden z Polaków, który był wywieziony do Niemiec na roboty, którejś niedzieli wyszedł do miasta i z przerażeniem zobaczył flagi biało-czerwone. Myślał, że to jakaś demonstracja polityczna przeciw Trzeciej Rzeszy, ale okazało się, że to były flagi miejskie tego miasteczka – wyjaśnia.
Ekspert zapewnia, że przy prezentowaniu flag wielu państw nie ma co obawiać się pomyłki, ponieważ stosuje się z reguły porządek alfabetyczny, według języka danego państwa.
A.I., źródło: PAP.
