Gwido Karol Langer urodził się 2 września 1894 r. w Żylinie. W 1930 r. objął kierownictwo Biura Szyfrów, które pod jego komendą odniosło największe sukcesy. Zdjęcie ilustracyjne (Christian Lendl / Unsplash)
130 lat urodził się płk Gwido Langer. Przed II wojną światową kierował Biurem Szyfrów, komórką organizacyjną Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, w której kryptolodzy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali niemiecki szyfr Enigmy. Spoczywa w Cieszynie.
Krzysztof Neścior, twórca cieszyńskiego Muzeum 4. Pułku Strzelców Podhalańskich, powiedział PAP, że w poniedziałek wieczorem przedstawiciele placówki, Wojska Polskiego, a także miejscowego Zespołu Szkół Technicznych, którego patronem jest płk Langer, złożą kwiaty na grobie oficera.
Gwido Langer, 1894-1948 – podpułkownik Wojska Polskiego, kierował Biurem Szyfrów Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, które od grudnia 1932 r. deszyfrowało niemieckie szyfry wojskowe maszyny Enigma (autor nieznany – Centralne Archiwum Wojskowe / domena publiczna)
Gwido Karol Langer urodził się 2 września 1894 r. w Żylinie (obecnie Słowacja). Młodość spędził w Cieszynie, z którego wywodziła się jego rodzina. Podczas I wojny światowej był oficerem armii austro-węgierskiej. Dostał się do rosyjskiej niewoli. W roku 1918 wstąpił do zorganizowanej na Syberii 5. Dywizji Strzelców Polskich. Walczył z bolszewikami. Był kilkukrotnie ranny. Dwukrotnie trafił do niewoli, z której uciekał.
Po ucieczce z sowieckiego obozu wrócił do służby w Wojsku Polskim. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie powierzono mu kierowanie Referatem Mobilizacji Materiałowej w Sztabie Generalnym, a następnie został powołany na stanowisko szefa sztabu 1. Dywizji Piechoty Legionów.
W 1930 r. objął kierownictwo Biura Szyfrów, które pod jego komendą odniosło największe sukcesy. Dwa lata później kryptolodzy: polscy matematycy – Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski, załamali szyfr niemieckiej Enigmy. W lipcu 1939 r. przekazał ten sekret aliantom, dzięki czemu uzyskali narzędzie, które w istotny sposób przyczyniło się do zwycięstwa II wojnie światowej.
Po 1939 r. kierował ekipą kryptologów we Francji i Afryce Północnej. W 1943 r. został aresztowany przez Niemców. Więziony do maja 1945 r. nie ujawnił faktu złamania szyfrów Enigmy. Po wyzwoleniu wyjechał do Londynu, gdzie – pomimo ogromnych zasług – przyjęto go bardzo chłodno. W 1947 r. odszedł do cywila.
Gwido Langer zmarł 30 marca 1948 r. w szkockim Kinross. Pochowany został w niedalekim Perth. W grudniu 2010 r. jego prochy zostały przeniesione do Cieszyna. Spoczął – zgodnie z życzeniem rodziny – w skromnym grobie. Na prostej płycie z czarnego granitu wyryty został krzyż i orzeł wojskowy oraz inskrypcja: „Płk dypl. Gwido Karol Langer 1894-1948 współtwórca sukcesu złamania Enigmy”. Podczas uroczystości pułkownik został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
Enigma, skonstruowana przez Niemców w latach 20. XX wieku, miała służyć utajnianiu korespondencji handlowej. Szybko zaczęli ją wykorzystywać w siłach zbrojnych.
Źródło: PAP.