Premier Włoch Mario Draghi przybył na lotnisko w Newquay na szczyt G7, Kornwalia w Wielkiej Brytanii, 11.06.2021 r. (STEFAN ROUSSEAU/POOL/AFP via Getty Images)
„To autokracja, która nie przestrzega wielostronnych zasad i nie podziela tej samej wizji świata, którą mają demokracje” – wyraził zaniepokojenie chińskim reżimem komunistycznym włoski premier Mario Draghi podczas odbywającej się 13 czerwca konferencji prasowej szczytu G7. Poinformował, że Włochy, odchodząc od propekińskiej polityki poprzedniego rządu, na nowo uważnie oszacują chińskie inwestycje w swoim kraju.
Różnice
W kontekście odbywających się na szczycie rozmów o współpracy gospodarczej, premier Włoch wskazał na istniejące różnice między chińskim reżimem a krajami Zachodu. Zdaniem Draghiego: „Musimy też być szczerzy co do spraw, których nie podzielamy i nie akceptujemy. Prezydent USA powiedział, że milczenie jest współudziałem”.
Draghi, odpowiadając na pytanie o udział Włoch w pekińskiej Inicjatywie pasa i szlaku, stwierdził: „Jeśli chodzi o tę konkretną umowę, to dokładnie ją oszacujemy”.
Inicjatywa pasa i szlaku (ang. Belt and Road Initiative, BRI; lub „Jeden pas, jedna droga” – ang. One Belt One Road, OBOR) to program infrastrukturalny o wartości wielu bilionów dolarów. Przedsięwzięcie to ma na celu zwiększenie wpływów komunistycznych Chin na świecie poprzez tworzenie globalnych powiązań handlowych i projekty rozwojowe, które w głównej mierze opierają się na rozbudowie infrastruktury. Poprzez te projekty komunistyczny reżim wywiera presję na uczestniczące w inicjatywach państwa, aby te wzięły na siebie ciężar wysokiego zadłużenia.
Według Petera Zhanga, eksperta ds. Chin, „projekt rozwoju portu Hambantota na Sri Lance może być przykładem rujnującej pułapki zadłużeniowej. Sri Lanka musiała przekazać Chinom swój port – oddała go w dzierżawę na 99 lat – w zamian za anulowanie przez Chińczyków długu wartego 1,4 mld USD”.
Podobne sytuacje dzieją się także w innych miejscach, m.in. w Afryce.
Chiński reżim, realizując swoje cele w sztandarowym projekcie polityki zagranicznej Xi Jinpinga „Jeden pas, jedna droga”, korzysta z wszelkich narzędzi, takich jak finansowane przez władze ChRL think tanki, różnego rodzaju instytucje oraz taktyki lobbingowe.
Włochy były jednym z najbardziej prochińskich członków UE w ostatnich dziesięcioleciach. W latach 2000-2019 otrzymały 15 mld i 900 mln euro w chińskich inwestycjach. W 2020 roku ponad 400 chińskich grup miało udziały w 760 włoskich firmach w „wysoce dochodowych lub strategicznych sektorach”.
„Chińskie pieniądze zostały entuzjastycznie przyjęte we Włoszech, kiedy w 2019 roku podpisano protokół ustaleń Inicjatywy pasa i szlaku. Od tego czasu kraj nie znalazł jednak żadnych materialnych korzyści ze współpracy” – ocenił Cheng Chin-mo, dyrektor Departamentu Dyplomacji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Tamkang na Tajwanie.
„Wręcz przeciwnie, niektóre stuletnie włoskie firmy podupadły, a nawet zbankrutowały po tym, jak zaczęły współpracować z Chinami” – dodał Cheng.
Nowe otwarcie
Włochy poparły nową globalną inicjatywę infrastrukturalną G7, zwaną Build Back Better World (B3W), która ma stanowić alternatywę i konkurencję dla rosnących wpływów Komunistycznej Partii Chin, propagującej Inicjatywę pasa i szlaku.
Nowy program o wartości ponad 40 bln dolarów ma pomóc krajom rozwijającym się sfinansować budowę mostów, portów, dróg oraz inne projekty infrastrukturalne. Co więcej, postanowiono zastosować w nim „przejrzyste, otwarte, efektywne ekonomicznie, uczciwe i konkurencyjne standardy udzielania kredytów i zamówień”. W ramach programu również mają zostać zmobilizowane kapitał i wiedza z sektora prywatnego.
Włochy były pierwszym państwem G7, które wbrew rekomendacjom Stanów Zjednoczonych i innych członków G7 dołączyło do Inicjatywy pasa i szlaku sygnowanej przez chińskiego przywódcę Xi Jinpinga. Były premier Giuseppe Conte podpisał memorandum Inicjatywy pasa i szlaku podczas wizyty państwowej Xi w marcu 2019 roku.
Były premier Włoch Giuseppe Conte i przywódca Chin Xi Jinping podczas ceremonii powitalnej w Willi Madama w Rzymie, 23.03.2019 r. (Alberto Pizzoli/AFP/Getty Images)
Obecnie rząd Draghiego podejmuje środki ostrożności w kontaktach z Chińską Republiką Ludową. W marcu 2021 roku premier podpisał dekret zakazujący włoskiej firmie telekomunikacyjnej Fastweb zawierania kontraktów z Huawei i ZTE, firmami powiązanymi z chińskim wojskiem.
W oświadczeniu opublikowanym na stronie Białego Domu po spotkaniu Joe Bidena i Mario Draghiego, które miało miejsce pod koniec szczytu G7, podano, że obaj „przywódcy zgodzili się wspólnie pracować nad globalnymi wyzwaniami i wspólnymi priorytetami polityki zagranicznej, wliczając w to Chiny, Rosję i Libię”.
13 czerwca przywódcy G7 wydali komunikat, w którym kraje tworzące grupę, czyli Stany Zjednoczone, Kanada, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy, Francja i Japonia, wezwały chiński reżim „do poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności” w Xinjiangu i Hongkongu oraz do współpracy przy badaniu pochodzenia COVID-19. Ponadto obiecały powstrzymać „nierynkową politykę i praktyki” Pekinu.
Coraz więcej państw unijnych zaczęło na nowo analizować swoje stosunki z Chinami, co skłoniło Parlament Europejski do zamrożenia ratyfikacji wynegocjowanej po siedmiu latach umowy inwestycyjnej między Unią a ChRL.
Z kolei pod koniec maja Litwa poinformowała o wycofaniu się z formatu „17+1”.
W artykule wykorzystano relacje Dorothy Li, Pingping Yu, Emel Akan oraz materiały WhiteHouse.gov.
