Innowacyjną metodą kształcenia, opartą na prowadzeniu działalności gospodarczej, uczą się przedsiębiorczości studenci Uniwersytetu Śląskiego w czeskiej Opawie na wydziale biznesu w przygranicznej Karwinie. Uczelnia w unijnym projekcie za 25 mln euro chce teraz rozbudować bazę edukacyjną dla tej oferty.
Jak wyjaśnia prorektor Uniwersytetu Śląskiego w Opawie ds. nauki i relacji międzynarodowych prof. Daniel Stavárek, chodzi o model tzw. „team academy”. Studenci w trakcie trzech lat nauki w grupach pod opieką mentora rozwijają wybrany projekt biznesowy, rozwiązując kolejne problemy organizacyjno-biznesowe, i w ten praktyczny sposób uczą się przedsiębiorczości.
Projekt Uniwersytetu Śląskiego w Opawie ma nazwę CEPIS, będącą akronimem od „Centre for Entrepreneurship, Professional and International Studies”, czyli centrum Centrum Przedsiębiorczości, Studiów Zawodowych i Międzynarodowych. Jego zamysł konkretyzował się w latach 2019-20. Ideę budowy pod tym kątem nowej infrastruktury na karwińskim Wydziale Biznesu i Przedsiębiorczości wsparły od początku lokalne władze.
Stavárek wskazał, że podłożem projektu była specyficzna cecha okolic Karwiny (położonej w linii prostej kilkanaście kilometrów od Jastrzębia-Zdroju). Ponieważ przez wiele dekad znaczna część tamtejszych mieszkańców pracowała przy relatywnie dobrych płacach w dużych przedsiębiorstwach górniczych, wpłynęło to na ich oddolną przedsiębiorczość.
Wskaźnik nasycenia małymi i średnimi przedsiębiorstwami jest tam obecnie najniższy w Czechach; jednocześnie działa tam – prawdopodobnie do 2025 r. – jeszcze tylko jedna kopalnia, zatrudniająca kilka tysięcy osób, w większości bliskich wieku emerytalnego. W tej sytuacji uznano, że przy stosunkowo dobrych osłonach socjalnych dla górników i istniejących już programach ich aktywizacji, należy przede wszystkim skupić się na ludziach młodych.
Stąd w karwińskim wydziale Uniwersytetu Śląskiego w Opawie powstał program „innowacyjnej przedsiębiorczości” – kształcenia młodych przedsiębiorców w oparciu o upowszechniony w Finlandii model „team academy”, dotąd nieobecny w Czechach, a także większości okolicznych państw.
„Na początku studenci tworzą prawdziwe przedsiębiorstwa. Trzy lata studiów opierają się na rozwiązywaniu prawdziwych biznesowych sytuacji. Studenci na początku nie uczą się prawa w salach: muszą jednak zdecydować, która formuła prawna jest odpowiednia dla ich firmy. W ten sposób uczą się też marketingu, finansów itp.” – wyjaśnił Stavárek.
Uściślił, że studenci już w pierwszym semestrze wchodzą na rynek ze swoimi firmami – początkowo nie potrzebują finansowania, a później – samodzielnie je pozyskują. Każde takie przedsięwzięcie – prowadzone w formule przypominającej spółdzielnię, w której jest zwykle 20-25 studentów – ma swego opiekuna naukowego.
„Misją naszego uniwersytetu jest pomoc regionowi w ten sposób – przynosząc nową formułę edukacji, dzięki której możemy efektywnie uczyć młodych ludzi, aby byli prawdziwymi przedsiębiorcami, prowadzili własne biznesy, pozostawali tutaj i sami pomagali regionowi” – dodał Stavárek. Zaznaczył, że ponad połowa absolwentów kształconych tą metodą w Hiszpanii zostaje faktycznie przedsiębiorcami.
Prorektor wskazał, że obecne możliwości uczelni kształcenia w takiej formule w Karwinie zawierają się w liczbie 90 studentów (30 na roku). Aby ją zwiększyć, już w latach 2019-20 powstała koncepcja projektu, który w 2021 r. – już pod nazwą CEPIS – został zgłoszony do konkursu kraju morawsko-śląskiego w ramach Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji (Just Transition Mechanism – JTM).
W czerwcu projekt CEPIS 2021 r. został wybrany jako jeden z 13 projektów strategicznych kraju morawsko-śląskiego pod kątem JTM. W 2022 r. spółka Ateliér Velehradský przygotowała koncepcję architektoniczną nowego budynku, który umożliwi jednoczesne kształcenie zgodnie z założeniami „innowacyjnej przedsiębiorczości” ponad 250 studentów. Koncepcja to podstawa dla przetargu budowlanego w trybie projektuj i buduj.
W styczniu br., po ogłoszeniu naboru projektów strategicznych do czeskiego krajowego programu operacyjnego Sprawiedliwa Transformacja, wniosek projektowy CEPIS został pierwszym złożonym. Wniosek akcentuje m.in., że tworzenie nowoczesnej infrastruktury w połączeniu z nowoczesnymi formami nauczania ma przyciągnąć do Karwiny studentów z innych regionów Czech i zagranicy.
Autor: Mateusz Babak, PAP.