Ponad 600 cennych obiektów odkryto podczas VIII etapu badań archeologicznych na Westerplatte

Około dwóch tysięcy zabytków, w tym ponad 600 przedmiotów o znacznej wartości zabytkowej i historycznej, znaleziono podczas zakończonego kilka dni temu VIII etapu badań archeologicznych na Westerplatte. Odkryto m.in. polskie łuski i guziki mundurowe oraz monety.

„Zakończony 21 grudnia VIII etap prac archeologicznych miał w dużej mierze charakter badań wyprzedzających inwestycję – budowę cmentarza wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte” – powiedział PAP p.o. dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr hab. Grzegorz Berendt.

Przypomniał, że na oferty w przetargu na roboty budowlane związane z cmentarzem wojskowym MIIWŚ czeka do 14 stycznia.

„Na zwolnionym archeologicznie terenie rozpocznie się budowa cmentarza, gdzie zostaną pochowane szczątki odnalezionych po 80 latach obrońców Westerplatte. Realizacja cmentarza jest jednym z podstawowych działań I etapu inwestycji – budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, stanowiącego Oddział Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku” – podkreślił Berendt.

W grudniu ub. roku MIIWŚ ogłosiło wyniki konkursu na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej cmentarza wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte. Zdobywcą nagrody głównej zostało studio NM Architekci z Warszawy. W lutym 2021 r. muzeum podpisało umowę ze zwycięską pracownią na wykonanie dokumentacji projektowej cmentarza wraz z uzyskaniem niezbędnych pozwoleń i uzgodnień.

VIII sezon prac archeologicznych na Westerplatte prowadzony był od 6 października przede wszystkim w okolicy miejsca, gdzie badacze z MIIWŚ odnaleźli w 2019 r. szczątki dziewięciu polskich obrońców Westerplatte.

„Łącznie przebadaliśmy obszar o powierzchni 380 m kw., pozyskując ponad 600 zabytków wydzielonych – czyli przedmiotów o znacznej wartości zabytkowej i historycznej, oraz ok. 1400 zabytków masowych. Wszystkie odnalezione zabytki oraz obiekty są niemymi świadkami przeszłości, bezpośrednio związanymi z historią tego szczególnego miejsca-symbolu” – powiedział PAP kierownik Działu Archeologicznego MIIWŚ Filip Kuczma.

Do znalezionych cennych artefaktów należą zarówno monety z XVII, XVIII i XIX w., zabytki z okresu funkcjonowania na Westerplatte kurortu (początki kąpieliska na Westerplatte sięgają połowy XIX w. – przyp. PAP), jak i związane z II wojną światową elementy amunicji, uzbrojenia i umundurowania.

„Zwłaszcza te najcenniejsze i najbardziej przejmujące, pamiętające wrzesień 1939 r., tj. polskie łuski, guziki mundurowe, ołowiane plomby kolejowe i inne” – dodał Kuczma.

W trakcie wykopalisk archeologicznych na terenie polskiej składnicy odkryto też dobrze zachowany system kanalizacji deszczowej, na który składają się ceramiczne i metalowe rury odprowadzające wodę do studni chłonnych i osadników.

„Takie odkrycia mają istotne znaczenie dla poszerzania naszej wiedzy na temat codziennego funkcjonowania Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Z kurortem natomiast związany jest relikt murowanego budynku oraz liczne obiekty, w których zakopywano ówczesne śmieci, dzisiaj będące dla nas cennym świadkiem historii życia bywalców kurortu m.in. fragmenty naczyń, butelek, sztućce, zabawki” – wyjaśnił Kuczma.

Zaznaczył, że pobocznym efektem jesiennych prac archeologicznych było także odsłonięcie murowanych reliktów pruskiej baterii plażowej rozebranej w 1881 r., późniejszych umocnień ziemnych oraz rozpoznanie konstrukcji zabytkowego falochronu, który można oglądać do dziś na Westerplatte, a wzniesionego ponad 100 lat temu.

„Zarejestrowaliśmy również fragmenty niemieckiego okopu z 1945 r.” – poinformował szef Działu Archeologicznego MIIWŚ.

Ponadto oprócz badań archeologicznych prowadzone były także badania geofizyczne na obszarze o powierzchni ponad 9,9 ha. „Ich wyniki będą cenną wskazówką podczas typowania kolejnych obszarów badawczych w następnych sezonach” – nadmienił Kuczma.

Do tej pory badania archeologiczne objęły łącznie obszar 3,9 tys. m kw. terenu dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.

I etap prac archeologicznych na Westerplatte prowadzonych przez pracowników Muzeum II Wojny Światowej miał miejsce w 2016 r.

Autor: Robert Pietrzak, PAP.