20 kwietnia jest Dniem Języka Chińskiego ONZ. Przedstawiamy niecodzienną historię początków tego języka i jego znaczenia.
Silne palce nakreślały delikatne linie, czworo antycznych oczu mrugało w delikatnym zdziwieniu, a idea nowej formy komunikacji zaczęła dojrzewać. Jak tylko Nü Wa tchnęła życie w pierwsze ludzkie istoty, Cangjie stworzył pisaną formę języka chińskiego, dzięki czemu narodził się on na nowo.
Zgodnie ze starożytną chińską legendą Żółty Cesarz przeznaczył Cangjie, nadwornemu historykowi, wiekopomne zadanie. Miał stworzyć metodę usprawniającą przechowywanie informacji. Żmudne pismo węzełkowe okazało się już niewystarczające dla nowego, wielkiego imperium.
Jak dalej głosi legenda, kiedy Cangjie podróżował po górach, rozmyślając nad swoim zadaniem, natknął się na żółwia. Zaintrygowany liniami na skorupie przyjrzał się im bliżej, dostrzegł wzór ułożony z linii i znaczenie tego wzoru.
To doprowadziło do głębszej obserwacji świata natury, występujących w nim stworzeń i zachodzących procesów. Intensywne studia nad naturą przyczyniły się do stworzenia piktogramów lub hieroglifów, przekazujących znaczenie obiektów, które odzwierciedlały. Następnie Cangjie przypisał słowa do piktogramów.
Mówi się, że Cangjie miał czworo oczu zdolnych dojrzeć sedno nawet największych tajemnic, by doszukać się prawdy. Ze względu na swoją niezwykłą umiejętność uznawany był za ucieleśnienie mądrości.
Nawet jego imię niesie specjalne znaczenie. Żółty Cesarz był pod tak wielkim wrażeniem pracy Cangjie nad językiem pisanym, że obdarzył wynalazcę specjalnym nazwiskiem, a nazwiska były całkiem rzadkie. Kompozycja znaków jego nazwiska oznacza „osoba ponad monarchą [która jest ponad masami]”.
Od napisów na kościach wróżebnych do kodowania komputerowego
Chociaż nie ma artefaktów oryginalnych piktogramów Cangjie, najwcześniejsze formy znaków znaleziono wyryte lub namalowane na kościach lub kawałkach muszli używanych do wróżenia. Datowane są na ok. 1200-1046 rok p.n.e. (za czasów dynastii Shang). Nazywa się je napisami na kościach wróżebnych lub „napisami na muszlach”.
Z czasem znaki wyewoluowały przez serię korekt zaplanowanych, by zwiększyć efektywność nauki i pisania w języku chińskim. Do tych późniejszych form zaliczają się napisy na brązach, pismo pieczęciowe, kancelaryjne, bieżące (półkursywa), wzorcowe (lub standardowe) i pismo trawiaste (kursywa). W najnowszej historii znaki były dalej modyfikowane od tradycyjnych, długich form do krótkich.
Dzisiaj chińskie znaki są pisane ręcznie w różnych stylach kaligrafii lub drukowane na podstawie rozmaitych metod wprowadzania danych opracowanych z myślą o maszynach do pisania, a później komputerach. Jedna z najpopularniejszych metod, w szczególności do wprowadzania tradycyjnych znaków, nazywa się Cangjie.
Dzień Języka Chińskiego ONZ
Jak ważna jest legenda o Cangjie?
Chińskie znaki uważa się za perłę chińskiej kultury i najdokładniejszą reprezentację głębi i znaczenia języka chińskiego. Postrzegane są także jako trwały zapis zadziwiającej historii Chińczyków.
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) ustanowiła Światowy Dzień Języka Chińskiego, by promować kulturową różnorodność i wielojęzyczność. Chiński jest także jednym z sześciu języków roboczych organizacji.
Zdecydowano się na datę 20 kwietnia, ponieważ Chińczycy mniej więcej w tym czasie świętują Guyu, dosłownie „deszcz prosa”. Guyu to także termin związany ze słonecznym kalendarzem rolniczym. Samo święto jest obchodzone, by uhonorować Cangjie. Jak głosi legenda, gdy Cangjie stworzył chińskie znaki, zostały ujawnione niebiańskie sekrety. Doprowadziło to do płaczu boskie istoty, a ich łzy spadały z nieba jak proso.
Wszystko to zapoczątkował Cangjie, który znalazł inspirację w zwykłej skorupie żółwia. W efekcie powstała nowa forma komunikacji, która miała zmienić całą inspirowaną boskością kulturę, na zawsze.
Uzupełniające badania i tłumaczenia: Alex Wu.
Tekst oryginalny ukazał się w anglojęzycznej edycji „The Epoch Times” dnia 2014-04-20, link do artykułu: https://www.theepochtimes.com/legendary-origins-of-the-chinese-language-un-chinese-language-day_631344.html